نجات دریاچه ارومیه در گرو تعطیلی کشاورزی
Friday, December 28, 2012
Telegram
تنظیم: عمار گلی
NNSROJ: در حالی که در روزهای گذشته مسئولان استان آذربایجان غربی از افزایش ۲۵ سانتیمتری سطح آب دریاچه ارومیه خبر داده بودند، مدیر دفتر مطالعات پایه منابع آب منطقه ای این استان در گفتگو با رسانه ها اظهار داشته است که سطح آب دریاچه در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۱۵ سانتیمتر کاهش را نشان می دهد.
ماه گذشته رئیس سازمان محیط زیست با اشاره به عدم اجرای ۹۰ درصد اقدامات لازم برای احیاء دریاچه ارومیه و نیاز سالانه این دریاچه به ۳.۱ ملیارد متر مکعب آب، به خبرگزاری مهر گفته بود "در سال آبی گذشته ۱.۹ میلیارد مترمکعب آن تأمین شد یعنی در حال حاضر برای احیا دریاچه ارومیه ۳.۱ میلیارد متر مکعب کسری مخزن داریم... بعید به نظر می رسد وزارت نیرو قادر به تأمین تعهد سالانه خود برای احیای دریاچه ارومیه باشد. بنابراین تنها راه نجات ارومیه برای جبران این کسری ها انتقال آب است".
سخنان رئیس سازمان محیط زیست در حالی است که معاون تنوع زیستی این سازمان "۱۶ آذر" در گفتگو با خبرگزاری ایرنا اظهار داشته بود که در طول ۱۵ سال گذشته منابع آبی این دریاچه به میزان ۲۴ ملیارد متر مکعب کمتر شده و "اگر سالانه پنج میلیارد مترمکعب هم آب وارد این حوزه شود ، چند سال زمان می برد تا دریاچه به حیات عادی خود برگردد".
در حال حاضر چندین طرح ملی برای نجات دریاچه ارومیه از وضعیت کنونی آن پیش بینی شده است که مهمترین آنها عبارت از انتقال آب از رودهای ارس و یا زاپ کوچک می باشند.
اما این طرحها تاکنون بر روی کاغذ مانده اند و حتی به گفته استاندار آذبایجان غربی نه تنها مقامات کشور آذربایجان با انتقال آب از رود ارس به این دریاچه مخالفت کرده اند، بلکه این طرح تنها نام انتقال آب به دریاچه ارومیه را یدک می کشد و در اصل پیشنهاد این طرح از آن استان آذربایجان شرقی بوده و" هدف اصلی از اجرای آن آبیاری اراضی شرق دریاچه ارومیه بود که مدیریت آذربایجان غربی مخالفت کرد".
همچنین مدیر عامل آب منطقه ای آذربایجان غربی در گفتگو با خبرگزاری مهر با اشاره به عدم همکاری و استقبال کشاورزان منطقه برای استفاده از آبیاری تحت فشار می افزاید " با وجود اینکه اعلام شده است ۸۵ درصد اجرای این طرح برای کشاورزان از سوی دولت پرداخت شده است اما متاسفانه کشاورزان تاکنون از این طرح استقبال نکرده اند".
نقی کریمی در بخش دیگری از سخنان خود تداوم بحران این دریاچه را به حفر تعداد بسیار زیاد چاه عمیق در اطراف دریاچه ارومیه و تخلیه حفره آب های زیرزمینی و در پی آن نشست و پر شدن این حفره ها می داند.
وی در خصوص تعداد چاه های موجود در اطراف دریاچه ارومیه می گوید: "تعداد چاه های غیرمجاز در این حوزه ۲۴ هزار حلقه برآورد شده اسد اما پیش بینی می شود در این مدت دو الی سه هزار حلقه چاه به رقم اضافه شده باشد که فاجعه ای جبران ناپذیر است".
وی ادامه می دهد که دولت برای حل این معضل باید "به جای پرداخت یارانه برق، کود و سایر مصارف " قیمت کشت محصول را به همراه یارانه های پرداختی به کشاورزان پرداخت کرده و از آنان بخواهد در چندین سال آتی از کشت محصولاتی چون چغندر قند خودداری کنند. در نهایت وی معتقد است که "برای نجات دریاچه ارومیه باید کشاورزی در حوزه آبریز دریاچه ارومیه تعطیل شود".
دکتر کردوانی "پدر علم زمین شناسی ایران" در گفتگو با رسانه های ایران با اشاره به دلایل اصلی سد سازی پیرامون دریاچه، گرم شدن هوا و شدت تبخیر آب دریاچه، به علت دیگری اشاره می کند و می افزاید "به دلیل استفاده بیش از حد از آب های زیر زمینی در مراتع شرقی دریاچه و در پی آن نشست زمین، در حال حاضر ارتفاع دریاچه ارومیه بالاتر از این مراتع قرار گرفته است و قسمتی از آب دریاچه ارومیه از راه آبراهه های زیر زمینی روانه مراتع شرقی این دریاچه می شود؛ در حالی که تا چند سال پیش شیب آبراهه ها به سمت دریاچه بوده و ارتفاع دریاچه ارومیه بسیار پایینتر از این مراتع بود".
در حال حاضر از مجموع ۵۷۷ هزار هکتار وسعت دریاچه ارومیه تا کنون بیش از ۷۰% و به عبارتی ۲۷۰ هزار هکتار آن یا به بیابان تبدیل شده و یا اینکه در خطر خشکی مطلق قرار گرفته است. سازمان ملل هشدار داده است که پیامدهای خشک شدن دریاچه ارومیه تنها دامنگیر ایران نخواهد شد، بلکه اکو سیستم بسیاری از کشورهای نزدیک آن را با خطر جدی روبرو می کند.
در صورت خشک شدن دریاچه ارومیه، موجی از بادهایی که حاوی نمک می باشند منطقه را فرا می گیرد و این امر موجب می شود که حوزه هایی که مورد هجوم این بادها قرار می گیرند به مرور زمان خشک و به بیابان های لم یزرع تبدیل شوند؛ همچنین کل کشاوری منطقه را با خطر جدی روبرو می کند.
این مسائل جدای از نابودی زیست بوم بسیاری از گونه های وحشی گیاهان و پرندگان است. همچنین بر اساس تحقیقاتی که صورت گرفته در صورت خشک شدن دریاچه ارومیه میزان بیماری هایی چون سرطان، عفونت ریه، بیماری های چشمی و تولد کودکان ناقص افزایش خواهد یافت.
بسیاری از کارشناسان اعلام کرده اند در صورت عدم رفع این بحران، احتمال تکرار فاجعه ای چون خشک شدن دریاچه آرال در آسیای میانه، این منطقه و جمعیت ساکن اطراف آن را تهدید می کند.
................
عکس:
خبرگزاری ایسنا
عکاس:
فرشید تیغه ساز
داود قهردار
مطالب مرتبط:
کلمات کلیدی:
بازنشر مطالب پایگاه خبری و تحلیلی روژ تنها با ذکر منبع مجاز است