کُردهای تحت ستم ایران به رئیس جمهور جدید رای ندادند

تصویر: شیخ عزالدین حسینی (تصویر سمت چپ) و عبدالله مهتدی (سمت راست) با اعضای حزب کومله در اوایل دهه 1980. حسینی یک رهبر روحانی در مهاباد یکی مذاکره کنندگان اصلی و مورد حمایت کومله بود....

کریستین جان/ وایس
ترجمه: عارف سلیمی

ایران کشوری نیست که اهمیت چندانی برای رعایت حقوق مردمش و یا حتی حیواناتش قایل باشد. اخیرا همزمان با انتخابات [ریاست جمهوری] در این کشور و جایگزینی محمود احمدی نژاد با حسن روحانی رئیس جمهور منتخب، رسانه های بین المللی به صورتی منصفانه به موضوع نقض این حقوق می پردازند. اما در این میان به نظر می رسد که یک موضوع از قلم افتاده باشد: مساله اقلیتهای اتنیکی ایران.

جامعه کُردهای ایران – مانند بیشتر جوامع کُرد- طی سالیان متمادی رنج های فراوانی را از موارد مختلف نقض حقوق بشر متحمل شده اند. از دستگیری و بازداشت فعالان سیاسی صلح طلب گرفته تا اعدام های ناشی از محاکمات ناعادلانه. *عبدالله مهتدی رهبر کومله است، شاخه کُردی حزب کمونیست ایران که بنا به قوانین شریعت غیرقانونی است. از او خواستم تا چشم اندازی از نگرش و نظر اکثر اقلیت های اتنیکی تحت ستم ایران درباره اوضاع سیاسی کنونی این کشور ارایه دهد.

سلام آقای مهتدی. به نظر شما آیا می توان برنده شدن روحانی در انتخابات را به عنوان یک گام به جلو در مسیر پیشرفت به سوی دموکراسی تعبیر کرد؟

عبدالله مهتدی: ساختار کلی قانون اساسی ایران و قوانین این کشور برای تغییرات دموکراتیک مناسب نیستند. خامنه ای هنوز هم به عنوان بالاترین مقام در ایران حرف آخر را می زند. کسانی که به روحانی رای داده اند قطعا برای تغییرات رای داده اند. اما اینکه آیا او موفق بشود یا نه موضوع دیگری است. من عمیقا شک دارم که چنین بشود.

مطبوعات غربی چهره یک "اصلاح طلب میانه رو" را از روحانی ترسیم کرده اند. شما در این خصوص چگونه فکر می کنید؟

روحانی هیچوقت اصلاح طلب نبوده است و هرگز چنین ادعایی نداشته است- هرگز. او خود را یک میانه رو می داند. من مطمئنم که خامنه ای با هرگونه تغییرات جدی و واقعی مخالفت خواهد کرد. چون وی علاقه ای به برقراری روابط حسنه واقعی با غرب ندارد. او فکر می کند که ارزشهای دموکراتیک همان ارزشهای فاسد غربی هستند.

نظرتان درباره پوشش رسانه های ایران در جریان انتخابات چیست؟

مطبوعات ایران به شدت از سوی دولت کنترل می شوند. رسانه های داخلی ایران تا همین اواخر تصویری همچون "دشمنان خدا"، عوامل آمریکا و اسرائیل و یا تروریستهای بیرحم از کُردها ارایه می دادند، که البته تصویری کاملا نادرست است. در واقع ابتدا این رژیم ایران بود که وقتی کُردها حقوق خود را مطالبه کردند، به کُردستان حمله کرد. از اینرو به یک تغییر اساسی در نگرش رسانه های ایران نیاز داریم.

چه آینده ای برای کُردهای ایران تصور می کنید؟

هیچ حکومتی نمی تواند کُردها را نادیده بگیرد- این مساله به آینده دموکراسی در ایران وابسته است.

من در مورد حزب شما، کومله، خواندم که بنا بر قوانین شریعت در ایران غیرقانونی است. آیا این وضعیت همچنان پابرجاست؟

بله. همچون تقریبا تمامی احزاب سیاسی کُردهای ایران. ما کومله را در سال 1969 تاسیس کردیم. در زمان شاه به صورت زیرزمینی فعالیت می کردیم و در انقلاب مشارکت داشتیم. مدت کوتاهی پس از آن [انقلاب]، حزب ما و حزب دموکرات کُردستان ایران، دیگر حزب اصلی کُردها، هر دو غیرقانونی اعلام شدیم.

اولویت کنونی حزب شما چیست؟

ما خواهان یک ایران دموکراتیک، سکولار و فدرال هستیم. ما عمیقا به جدایی دین از سیاست باور داریم و در عین حال به دنبال نظامی هستیم که در آن همه گروه های اتنیکی اعم از کُردها، آذربایجانی ها، بلوچ ها بتوانند مناطق خود را اداره کنند و از طریق ساز و کارهای انتخاباتی بر امور محلی و منطقه ای خویش حاکم باشند. ما به اهمیت جنبشهای اجتماعی، سیاسی و مدنی در یک اتئلاف همگانی برای انجام تغییرات اساسی در ایران باور داریم. برای جنبش های کارگری، زنان، دانشجویان و اقلیتهای اتنیکی.

آیا حزب شما به تشکیل یک کُردستان بزرگ در فراسوی مرزهای کنونی معتقد است؟

چنین چیزی در برنامه ما نیست؛ یا جدایی از ایران و یا تشکیل یک کیان سیاسی با هر یک از بخشهای دیگر کُردستان در برنامه ما نیست. آنچه که ما مطالبه می کنیم و برای آن مبارزه می کنیم یک ایران دموکراتیک است که در آن حقوق و زندگی کُردها و سایر اقلیتها توسط قانون اساسی محترم شمرده شده باشد.

نظر شما درخصوص روابط ایران با سوریه و سایر کشورهای منطقه چیست؟

ما به شدت مخالف سیاست خارجی جمهوری اسلامی در رابطه با همسایگانش و صدور "انقلاب اسلامی" به جهان با پناه دادن و حمایت از تروریست ها در منطقه هستیم. از همین روی ما مخالف هرگونه مداخله ای در سوریه نیز هستیم. مردم سوریه خود باید درباره سرنوشت شان تصمیم بگیرند و ما آنان را در مبارزاتشان حمایت می کنیم.

آیا نظری درباره برنامه اتمی ایران دارید؟

ما با سوء ظن به آن نگاه می کنیم. مردم علاقه ای به دنبال کردن این برنامه ها ندارند.... در واقع این [برنامە] به زیان آنها است. ما نگرانیهای جامعه جهانی را در این مورد درک می کنیم. اما با این حال با اعمال فشارهای سیاسی و تحریم ها مسایل مربوط به حقوق بشر به کناری نهاده می شود.

درصد بالایی از کُردها انتخابات ریاست جمهوری را بایکوت کردند. چرا؟

این به دلیل بی تفاوتی آنها نبود بلکه یک "رای اعتراضی" بود. چون آنها باوری به اینکه این افراد می توانند تغییر ایجاد کنند، ندارند. آنهایی هم که به روحانی رای دادند، به این خاطر نبود که دلبستگی چندانی به او داشتند. او تنها در میان انتخاب های بد، بهترین [گزینه] بود.

آیا شما در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کردید؟

خیر، شرکت نکردم. حق رای به تنهایی کافی نیست. شما باید بتوانید کاندیدای خود را معرفی کرده و در حال حاضر کسانی که در خارج از طبقه حاکمیت هستند، از چنین فرصتی برخوردار نیستند. آنها حتی چهره های شاخص درون سیستم خود را نیز رد صلاحیت کردند. هیچ نوع آزادی سیاسی در ایران وجود ندارد. هیچ حزب سیاسی واقعی در ایران وجود ندارد. هیچگونه آزادی بیانی وجود ندارد. آزادی اجتماعات و رسانه ها وجود ندارد. بنابراین آیا انتظار داری که یک انتخابات منصفانه در ایران برگزار شود؟ هیچ شانسی وجود ندارد.

*در ابتدای متن مصاحبه کننده آقای مهتدی را به اشتباه رهبر کومله سازمان کُردستانی حزب کمونیست ایران معرفی کرده است، در حالی که ایشان رهبر حزب کومله انقلابی زحمتکشان کُردستان ایران است.
رهبر کومله سازمان کردستانی حزب کمونیست ایران ابراهیم علی زاده می باشد