گزارش ویژه: در میان خشونت ها در سوریه، کُردها اعلام اتونومی کردند

Friday, January 24, 2014

نویسنده: اریکا سولومون/ رویترز
برگردان: اُمید حسینی

در گوشه شمال شرقی سوریه در میان جنگ داخلی، منطقه ای باثبات در حال ظهور است که در آن بحث بمبگذاری نیست بلکه چگونه ساختن مورد بحث است.

رهبران محلی پروژه را برای احیای زندگی عادی و تشویق مردم به ماندن آغاز کرده اند که شامل ایجاد حکومتی منطقه ای، تولید سوخت ارزان و اختصاص یارانه بذر برای کشت غلات و تلاش برای تامین برق٢٤ساعته است. آنها در حال مبارزه با نیروهای بشار اسد و شورشیانی هستند که می خواهند او را سرنگون کنند.

مردمی که درحال حاضر اینجا را کنترل می کنند کُرد هستند؛ یک گروه اتنیکی که اکثریت بخش شمالی سوریه، شرق ترکیه، شمال عراق و غرب ایران را تشکیل می دهند.

"ما به انرژی و آب دسترسی نداریم کمبود مواد غذایی وجود دارد" این را هردین یک معلم ٣٠ساله در تشیع جنازه یک مبارز کُرد گفت " در گذشته ذهن و روحیه مان سرکوب شده بود اما اکنون رویاهایمان در حال تبدیل شدن به واقعیت است. این زمان کُردهاست. برگشتن به عقب یک گزینه نیست بلکه خیانت به کسانی است که جان خود را فدا کرده اند"

سالیان متمادی بیش از٣٠ میلیون کُرد در سراسر این مناطق بزرگترین گروه اتنیکی جهان هستند که کشوری مستقل از آن خود ندارند. تنها کُردها در عراق در ابتدای دهه نود که به وسیله نیروهای صدام حسین آواره شده بودند با به وجود آمدن منطقه پرواز ممنوع به کمک آمریکا و بریتانیا توانستند منطقه ای خودمختار واقعی را به وجود بیاورند.

اکنون بیش از ٢.٢میلیون کُرد در سوریه این فرصت را یافته اند که گام دیگری به سوی رویای دراز مدت ایجاد دولت مستقل کُردستان بردارند.

روز سه شنبه، در آستانه مذاکرات صلح در سوئیس، کردها در سوریه حکومت منطقه ای را اعلام کردند. این کار بعد از آن بود که قدرت های بین المللی خواسته آنها را برای فرستادن یک هیئت جدا به مذاکرات صلح نادیده گرفتند.

رهبران میدانی اصرار دارند که هیچ برنامه ای برای جدایی ندارند اما می گویند که در حال آماده سازی یک قانون اساسی محلی هستند و هدفشان برگزاری انتخابات در اوایل سال جاری است. آنها می گویند که این اعلام استقلال نیست بلکه یک "حکومت دموکراتیک محلی" است.

به هر نامی که نامیده شود این یک فاکتور دیگر برای پیچیدگی در جنگی است که تهدید شکل گیری مجدد نقشه خاورمیانه را مطرح می کند. سوریه در جنگی درگیر شده که هیچ احتمال روشنی از پیروزی یک طرف در آن وجود ندارد.

هردوی دمشق و ترکیه از این هراس دارند که خودمختاری در حال رشد کُردها، راه آنها را برای جدایی هموار می کند. ترکیه در تلاشی برای مهار این حرکت مرزهایش با سوریه را بسته است. آنکارا که چند دهه است با شورشیان کُرد می جنگد در حال تقویت حصارها و سیم های خارداری است که در طول مرز با مناطق کُردی در سوریه ساخته است. طرح برای ایجاد یک دیوار حائل تظاهرات کُردها در دو طرف مرز را بر انگیخت.

آنکارا، تهران، بغداد و دمشق همه سابقه سرکوب تلاش کُردها را دارند که اغلب بیرحمانه بوده است. هر دو سوریه و عراق درگیر جنگ داخلی هستند و ترکیه در تلاش است با کُردها صلح کند کُردها در سوریه این شانس را دارند که خواسته شان را در قلمروی که مدعی آن هستند به اثبات برسانند.

مردم محلی دیگر این منطقه را شمال سوریه نمی گویند بلکه آنرا "روژئاوا" که به معنی غرب کُردستان است می نامند.

در قامیشلو، یک شهر سوریه نزدیک مرز با ترکیه، "محمد شرو" روزنامه نگار از حسی در حال ظهور در میان جامعه کُردی می گوید که مایل به نادیده گرفتن مرزهای رسمی است. " کُردها در ترکیه بر علیه دیواری که قرار بود بر سر مرز ایجاد شود تظاهرات کردند و ما نیز در این سوی مرز تظاهرات می کردیم"، او ادامه می دهد" آنچه که من اکنون احساس می کنم اینست که بگذار آنها دیوار بسازند آنچه که آنها مرز می نامند دیگر واقعا وجود ندارد".

شهر به شهر

کُردهای شمال شرقی سوریه مدتهای مدیدی یکی از فقیرترین و سرکوب شده ترین اقلیت های سوریه بوده اند، با حقوق اندک و محدود برای کشاورزی روی زمینی که بر آن زندگی می کنند و با وجود ذخایر نفتی که در این مناطق وجود دارد. زبان آنها از سوی اعراب و حزب ناسیونالیست عربی اسد بعنوان تهدید در نظر گرفته می شد و ممنوع بود. هزاران کُرد هرگز مدارک رسمی هویت دریافت نکردند. بسیاری از کلبه های روستایی در اینجا چیزی جز توده ای گل نیستند.

حدود این سه سال شورش و جنگ داخلی، که بیش از ١٠٠٠٠٠ نفر کشته و ٦ میلیون آواره شده اند. در این مدت محرومیت جسمی بیش از پیش بر کُردها اعمال شده است اما از لحاظ روانی آنها را آزاد گذاشته اند.

در حالیکه نیروهای اسد بیشتر روی جنگ علیه شورشیان در غرب سوریه متمرکز شدند رهبران کُرد بتدریج مناطق خود را کنترل کردند. "آلدار خلیل" یکی از اعضای برجسته حزب اتحاد دموکراتیک که قدرتمندترین نیروی کُردی در سوریه است می گوید"ما از نزدیکی مرز عراق درست از یک پست بازرسی کوچک آغاز کردیم و از این پاسگاه به آن پاسگاه ما کل منطقه را کنترل کردیم. اکنون دو شهر باقی مانده است که کارمان به پایان برسد قامیشلو و حسکه".

اکنون کسی که بخواهد منطقه را ببیند تنها با یک برگه اجازه نامه PYD می تواند از مناطق مرزی سرسبز با عراق تا دشت های قهوه ای رنگ خارج از "راس العین" به طول ٢٠٠کیلومتر جایی که انتهای مناطق کُردی است سفر کند. چنین آزادی حرکتی در بقیه سوریه غیرممکن است، جایی که حکومت و یا گروههای شورشی شهرهای مختلف را کنترل می کنند در بعضی مناطق استفاده از جاده غیرممکن است.

در مراسم تشیع جنازه ای احیا حس هویت کُردی مشهود بود، زمانیکه شرکت کننده گان حتی بعنوان سوگواری شروع به خواندن سرودی درباره "کُردستان" و"آزادی" کردند کاری که پیش از قیام علیه اسد غیرقابل تصور بود.

اطراف گورستان ردیف های زمین قهوای آماده کاشت بود. در شهر"عامودا" مردی سیبیلو،لاغر و قد بلند مشغول ایفای نقشش برای رسیدن به خودمختاری بود. "بشیر سلیمان" با تلاش فراوان ژنراتوری را برای تامین برق بازار فراهم کرده بود که صدای بلندش با صدای اتومبیل ها و سروصدای مردم اطراف رقابت می کرد که در میدان مرکزی گل آلود در صفی درحال رقابت برای بدست آوردن سبزیجات و نان بودند.

اگرچه نیروهای کُرد اکثر حملات به شمال شرقی را خنثی کرده اند اما تامین منابع اقتصادی از جمله الکتریسیته با کمبود مواجه است. سلیمان رییس شرکت جدید برق روناک – گروهی که با استفاده از اتصال منابع برق و سیم کشی یک سیستم تامین برق ایجاد کرده است.

مقداری کابل از قاچاقچیان گرفتیم و چند ژنراتور بزرگ را از کارخانه های اینجا که بدلیل جنگ نمی توانند کار کنند خریدیم. من حتی هیئتی از مردان را به شهر تحت کنترل شورشیان دیرالزور فرستادم و تعدادی ژنراتور را از غارتگران که شرکتها را غارت کرده بودند خریدیم.

مناطق اصلی عامودا حدود ١٠ساعت برق در روز دارند که میان صبح و عصر تقسیم می شود.

مساله نفت

نفت می تواند به تحقق رویای کُردها کمک کند، اما تولید نفت بعد از اینکه گروههای مسلح شروع به سرقت نفت خام از لوله هایی که آن را به پالایشگاههای حکومتی در مناطق مرکزی و ساحلی سوریه کرده اند متوقف شده است. برای جبران، PYD شروع به کنترل ذخایر بزرگ نفت خام و تصفیه آن کرده است تا گازوییل مورد نیاز برای استفاده تراکتور کشاورزان و بخاری های گرمایشی را فراهم کند. حزب یک لیتر را به ٣٠ لیره (١٠سنت) می فروشد که ارزانتر از قیمت حکومت اسد است.

علاوه بر نهادهای نظامی و سیاسی، PYD شرکت نفتی با عنوان "SADCO" و هیاتی با عنوان "شورای اقتصاد و توسعه" تاسیس کرده است. این دو نهاد به گزارشگران اجازه ورود به میدان نفتی رمیلان را نمی دهند، اما بجای آن مصاحبه با "عبدالرحمان حمو" رییس شورای اقتصادی را پیشنهاد می کنند.

در حالیکه لباسی ورزشی سیاه و سفید پوشیده بود و داخل اتومبیل بی ام و سیاه خود نشسته و روی صندلی چرمی آن کلاشینکفش را در کنار خود داشت با کسانی که برای دیدن او آمده بودند گفتگو می کرد در روبرو تعدادی از کانتینرها که با حصارهای زنجیر شده بود که آنجا مانند مرکزی شده بود که تلاش می شد تا پروژه های مختلف توسعه را برای تولید کود و سوخت اجرایی شوند.

مقامات PYD می گویند که میدان نفتی تا زمان رسیدن به یک توافق سیاسی در مورد سرنوشت سوریه دست نخورده باقی خواهد ماند. مساله برای کُردها اینست آنها چکاری خواهند کرد در صورتی که درگیری ها از ذخیره نفت خام آنها طولانیتر شود.

اگر کُردها شروع به استفاده از میدان نفتی "رمیلان" کنند آنها باید نفت را به پالایشگاههای اسد بفرستند یا به وسیله پروژه ای پرهزینه و با تغییر مسیر آن را به کُردستان عراق بفرستند. که نیازمند معامله ای سیاسی با نیروهایی است که اکنون با برخوردشان دوستان نیست. با وجود این حمو مطمئن است منافع اقتصادی، اختلافات سیاسی را مغلوب خواهد نمود و حتی برای سرمایه گذاری خارجی خوشبین بوده و ابراز امیدواری می کند.

"ما برای هر شرکتی با هر ملیتی برای سرمایه گذاری آسانکاری خواهیم کرد. اگر دستاوردهای اقتصادی آنها به نفع سوریهای اینجا باشد، از طریق صدور مجوز برای آنها در اسرع وقت و تامین امنیت و جای کار برای آنها." حمو گفت شرکتهای خارجی حتی به مدت یک تا دو سال معاف از مالیات خواهند بود.

موانع بسیار

با وجود این خوش بینی، موانع بسیاری برای منطقه شمال شرقی باقی خواهد ماند. هم درون سوریه و هم در رابطه با کشورهای همسایه ترکیه و عراق.

در شهرهای اصلی قامیشلو و حسکه، تعادل قوا در حالتی ناپایدار است. ارتش اسد و شبه نظامیان متحد او بخشهایی از شهر قامیشلو در اطراف یک پایگاه نظامی و فرودگاه را در کنترل خود دارند. و شما هنوز می توانید از قامیشلو به دمشق پرواز کنید.

بقیه شهر که پیش از آغاز درگیریها ٢٠٠٠٠٠نفر جمعیت داشت به وسیله نیروهای پلیس کُرد که "آسایش" نامیده می شوند و متحدانشان کنترل می شود.

در حال حاضر دو طرف بنظر می رسد باهم همکاری داشته باشند. مبارزان مانند روح از یکدیگر عبور می کنند. در میدانی در مرکز شهر سربازان سوری سوار بر کامیونی که روی آن ضدهوایی نصب شده بود ازمیان جمعیتی از کودکان مدرسه ای گذشتند درست زمانی که نیروهای کُرد در حال گشت زنی بودند و آنها را از طرف دیگر میدان راندند.

چنین همکاری میان این نیروهاست که مخالفان PYD می گویند که آنها یا فریب خورده یا متحد رژیم اسد هستند.

"وزرای دولت هنوز هم از اینجا بازدید می کنند و کارمندان دولت هنوز حقوقشان را دریافت می کنند، تلفن ها هنوز کار می کنند و سیستم سلامتی هنوز پابرجاست" این را محمد اسماعیل از اعضای حزب دموکرات کُردستان، حزب رقیب گفت" این اتونومی که آنها در مورد آن حرف می زنند کجاست؟".

پروژههای اجتماعی بلند پروازانه ای که PYD به اجرا در می آورد از سوی مخالفانش با تردید نگریسته می شود، چه کسی می گوید این تحویل قدرت به آنها از سوی اسد تلاشی نیست برای تضعیف مخالفانش. آنها می گویند آن گامهایی که به سوی اتونومی برداشته می شوند برای تضعیف قیام سوریه در واقع یک نمایش است که اگر اسد دشمنانش را شکست دهد دستاوردهای کُردها نابود خواهد شد.

آلدار خلیل در حالیکه شانه هایش را بالا انداخته با ناراحتی در مورد اتهام معامله پنهانی آنها با حکومت می گوید "بگذار رژیم در اینجا و آنجا یک پایگاه داشته باشد، بگذار دفاتر اداریش را داشته باشد اینها تنها در اسم وجود دارند. حداقل اینها حقوق کارمندان دولت را پرداخت می کنند و مردم می توانند با آن زندگیشان را ادامه دهند. بله درست است، ما در حال بازی سیاسی هستیم".

اخلافات دیگری نیز وجود دارد میان کُردهای سوریه و کُردهای طرف دیگر مرز در عراق. این دو به دو لهجه جدا حرف می زنند. حدود ٢٥٠٠٠٠ کُرد از سوریه در کُردستان عراق زندگی می کنند، رقابت روشنی میان PYD و مسعود بارزانی رهبر کُردها در عراق وجود دارد.

نیروی مسلط مناطق کُردی سوریه نیرویی موسوم به واحدهای مدافع خلق( YPG ) که شاخه نظامی PYD است. هر دو ایدئولوژی حزب کارگران کُردستان در ترکیه را دارند. پوسترهای عبدالله اوجالان رهبر پ ک ک در شمال سوریه رایج است.

YPGورود گروههای رقیب به قلمرو کُردستان سوریه را متوقف کرده است. کُردهای سوریه به بارزانی رهبر کُردها در عراق مشکوک هستند و تصور می کنند او می خواهد کنترلش را به خاک آنها گسترش دهد. بارزانی مدعیست تنها می خواهد اتحاد کُردها را حفظ کند.

کُردها در سوریه نگران دخالت ترکیه نیز هستند که از ایجاد رابطه میان کُردها در ترکیه با منطقه خودمختار در سوریه واهمه دارد. هر دوی PKK و PYD ترکیه را متهم به فرستادن اسلام گرایان افراطی به سوریه برای جنگیدن با آنها می کنند ادعایی که آنکارا آنرا رد می کند.

سوریه چند پارچه

دمشق اتونومی در حال رشد کُردها را یک چالش عمده در نظر می گیرد. بنظر می رسد شانس ایجاد دوباره سوریه متحد با یک حکومت مرکزی ضعیف است حتی اگر بتوانند در مورد صلح به توافق برسند. ناسیونالیسم کُرد به چالش ایجاد دوباره کشوری متحد که در مبارزه قدرت منطقه ای گسترده تری درگیر شده است که میان سُنی ها- که اکثریت شورشیان را تشکیل می دهد- و شیعیان ایران که از اسدی علوی حمایت می کند.

جدا از جاه طلبی کُردها جنگ نیمچه دولتهایی ایجاد کرده است، بعضی به وسیله شورشیان سنی و بعضی به وسیله اقلیت علوی اداره می شوند. هرچه سوریه بیشتر به فروپاشی نزدیک می شود اقلیت ها اتنیکی و مذهبی بیشتر مرزهای موجود را زیر سوال می برند. مخصوصا کُردها و سنی ها در عراق ممکن است مدعی شوند که مشترکات بیشتری با برادران خود در آنسوی مرز به نسبت بقیه کشور دارند.

با توجه به منافع رقیب برخی سیاستمداران محلی بر این باورند ممکن است در سوریه یک سیستم فدرال پدیدار شود. یکی از رهبران PYD آلدار خلیل می گوید "نمی توانم تصور کنم که یک علوی یا یک سنی قادر باشد کابینه ای را تشکیل دهد که در آن دیگران سهم داشته باشند. بیش از حد دشوار است ذهنیت این جوامع را از دولت تغییر داد. شاید ما مجبور به ایجاد حکومت های جداگانه کُردها، سنی ها و علوی ها باشیم".

او پیش بینی یک سیستم فدرال را می کند بجای اینکه کُردها از عرب ها جدا شده و دولتی از آن خود را ایجاد کنند.

"جدایی از سوریه اتفاق نخواهد افتاد. اما یک سیستم فدرال امکان پذیر است."

با این وجود، برخی از مردم عادی کُرد هنوز به امید تحقق یک هویت متحد کُردی هستند. جوانان ترکیه ای بطور قاچاق مبارزه در سوریه می پیوندند. کُردها از ترکیه و ایران تلاش می کنند در احیای فرهنگشان به کُردها در سوریه یاری برسانند.

فعالان و نویسنده گان کُرد در ایران و ترکیه به منبعی برای الهام مناطق کُردی در سوریه بدل شده اند. "خوشمان قدو" شاعر و روزنامه نگار محلی در قامیشلو می گوید "ما فرصتی برای توسعه ایده هایمان در مورد مسائل اجتماعی، مذهبی و سیاسی یافته ایم. این می تواند یک رنسانس برای کُردها باشد."

به تلگرام پایگاه خبری و تحلیلی روژ بپیوندید

مطالب مرتبط:

کلمات کلیدی:

بازنشر مطالب پایگاه خبری و تحلیلی روژ تنها با ذکر منبع مجاز است

تحلیل خبر

قاتلانی بی خبر از مقتول؛ روایت قتل امید حسنی

آسمان شهر ابری است و از شب گذشته باران امان نمی دهد. شهر همچون تمام روزهای انقلاب "ژن، ژیان، آزادی" ملتهب است وآبستن حوادث تلخ و شیرین. مردم هنوز عزادار زانیار الله مرادی و عیسی بیگلری هستند؛ دو جوانی که شامگاه ۲۳ آبان و در جریان اعتراضات مسالمت آمیز در عباس آباد به قتل رسیده بودند. سومین روز مراسم جان باختن این دو جوان مصادف شده با چهلم شهدای ۱۶ مهر.

یکشنبه ۲۸اسفند۱۴۰۱/ ۱۴:۵۵

امید حسنی/

سنندج/

خبر

موج جدید بازداشت دانشجویان و فعالین مدنی کرد در ایران یکشنبه ۲۱دی۱۳۹۹/ ۱۹:۴۹
ابتلای یک شهروند در کُردستان به ویروس کرونای ورژن "بریتانیایی" شنبه ۱۳دی۱۳۹۹/ ۰:۵۹
بازداشت سه فعال سیاسی و مدنی در مهاباد پنجشنبه ۲۷شهریور۱۳۹۹/ ۰:۴
در گرامیداشت ياد ايرج کشکولی ( کاک اسماعيل) چهارشنبه ۱۷اردیبهشت۱۳۹۹/ ۱۵:۵۰

موج جدید بازداشت دانشجویان و فعالین مدنی کرد در ایران

یکشنبه ۲۱دی۱۳۹۹/ ۱۹:۴۹

ابتلای یک شهروند در کُردستان به ویروس کرونای ورژن "بریتانیایی"

شنبه ۱۳دی۱۳۹۹/ ۰:۵۹

بازداشت سه فعال سیاسی و مدنی در مهاباد

پنجشنبه ۲۷شهریور۱۳۹۹/ ۰:۴

در گرامیداشت ياد ايرج کشکولی ( کاک اسماعيل)

چهارشنبه ۱۷اردیبهشت۱۳۹۹/ ۱۵:۵۰

مصاحبه

دمیرتاش: من عضو HDP هستم و خواهم ماند ...یک عذرخواهی بزرگ به مردم بدهکاریم

هیچکس نباید از انتقاد من برای تضعیف HDP استفاده کند. من عضو HDP هستم و خواهم ماند. من می خواهم همه این را به خوبی بدانند

موضوع روز:

گزارش ویژه: در میان خشونت ها در سوریه، کُردها اعلام اتونومی کردند

به تلگرام پایگاه خبری و تحلیلی روژ بپیوندید

مطالب مرتبط:

کلمات کلیدی:

تحلیل خبر