همه پرسی در عراق برای کُردستانی مستقل

کارستن کوِنتوپ – Deutschlandfunk
برگردان از آلمانی: NNS ROJ

بسیاری از کُردها بخشی از ائتلاف بین المللی هستند که در موصل بر گروه دولت اسلامی چیره شد. بخشی از آنها اکنون می خواهند این موفقیت نظامی را تا مرزهای اقلیم خودمختار کُردی در عراق را تا پایتخت نفت کرکوک گسترش دهند. [برای این منظور] برگزاری یک همه پرسی در اواخر سپتامبر برنامه ریزی شده است.

در مسیر اربیل به کرکوک. از هوا ناگهان بوی نفت به مشام می رسد، چپ و راست جاده پالایشگاه و کارخانه های مواد نفتی است. کرکوک در دستان هرکسی که باشد، کنترل یکی از مهمترین میدان های نفتی عراق را در اختیار دارد. زمانی که سه سال پیش گروه دولت اسلامی عراق و شام بر موصل تاخت، کُردها به سرعت واکنش نشان دادند: پیشمرگه هایشان برق آسا کرکوک را به کنترل خود در آوردند. دولت مرکزی عراق از آن زمان تا کنون چیز زیادی برای گفتن نداشته است. یک شهروند ترکمن در کرکوک نسبت به این مسئله خوشبین است: "کُردها بهای زندگی انسانی را می شناسند و به اقلیت ها احترام می گذارند.با آنها زندگی می کنند. برخلاف این تا کنون چیزی دیده و شنیده نشده است."

کرکوک سالهاست که دیگر تنها موطن کُردها نیست بلکه سرزمین عرب ها و ترکمنان نیز هست. در خلال سال های اخیر ده ها هزار کُرد – در تلاش برای جبران ستم تاریخی- به کرکوک بازگشته اند: تبعید و اخراج آنها توسط صدام حسین رئیس جمهور پیشین برای عربی کردن هدفمند [این شهر] صورت گرفت. آیا کرکوک بخشی از مرکز عراق است یا بخشی از اقلیم خودمختار کُردی- در این رابطه نزاعی چندین ساله وجود دارد، و کرکوک نیز بخشی از مناطق مورد منازعه است."

آخر سپتامبر زمان تعیین شده برای برگزاری همه پرسی

کُردها اکنون می خواهند واقعیات بیشتری را به سرانجام برسانند. همه پرسی در مورد استقلال کُردستان عراق که مسعود بارزانی برای آخر سپتامبر تعیین کرده است قرار است در کرکوک و دیگر مناطق مورد منازعه که در حال حاضر در کنترل کُردها است نیز برگزار شود. یک شهروند عرب ضمن تحسین اداره شهر کرکوک توسط کُردها [می گوید] هیچ مشکلی با همه پرسی ندارد::

"امیدواریم آینده بهتر از این نیز بشود. ما می خواهیم که همه پرسی هرچه سریعتر برگزار شود. برای ما عرب ها خیلی بهتر خواهد بود که بخشی از کُردستان باشیم. بزرگترین حمایت و پشتیبانی را از کُردها خواهیم داشت. و با کمال میل خواهان زندگی در کشور کُردستان هستیم تا اینکه بخشی از عراق باشیم."

با این حال دیدگاه و رویکرد نمایندگان رسمی عرب ها و ترکمن ها در کرکوک به این مسئله متفاوت است و از حقوق خود به عنوان اقلیت هراس دارند. همزمان اتحادیه میهنی کُردستان که کنترل کرکوک را در اختیار دارد با بدبینی به عملکرد بارزانی [در این مسئله] می نگرد. روند ملا محمود می گوید:

"ما امیدواریم همه گروه های ملی و دینی را دور یک میز گردهم آوریم تا به آنها بگوییم، چه برنامه ای در پیش داریم و اینکه آنها بخشی از دولت جدید خواهند شد و پس از آن نیز از تمام حقوق خود بهرمند خواهند شد."

نگرانی از یک جنگ داخلی جدید

نماینده جنبش تغییر/ گوران انتقاد های مهم و تند و تیزی را به همه پرسی رفراندوم برنامه ریزی شده دارد:

رابون معروف می گوید همه پرسی فاقد پایه و اساسی حقوقی است. رئیس بارزانی می خواهد با این همه پرسی قدرت خود را تثبیت کند؛ در حالیکه دوره قانونی [ریاست] وی از مدتها پیش به پایان رسیده است. این نماینده می گوید بارزانی همیشه مقتدرانه و غیر دموکراتیک تعامل کرده و همه را فرا می خواند تا همه پرسی را بایکوت کنند:

"در این کانتکست سیاسی به شخصه مخالف همه پرسی هستم، و هرکاری خواهم کرد تا آن را غیرمشروع کنم، تا به واسطه آن بارزانی یکبار دیگر نتواند برای سمت و منفعت خود مشروعیت کسب کند."

رابون معروف واهمه دارد که همه پرسی نزاع میان کُردها در عراق و عرب های شیعه را که بر دولت مرکزی عراق تسلط دارند افزایش دهد – تا جایی که به یک جنگ داخلی جدید منتهی شود.