"فرمان" مسعود بارزانی به نیروهای تحت امرش برای مقابله با یگان های مقاومت شنگال

گزارش: عمار گلی

بر اساس خبرهای منتشر شده مسعود بارزانی رهبر حزب دموکرات کُردستان عراق در روزهای گذشته در دیدار با شماری از فرماندهان پیشمرگه نسبت به تداوم حضور یگان های مدافع شنگال در این منطقه ابراز نگرانی کرده و خواستار برخورد با آنان شده است.

منبعی مطلع در نیروهای مدافع شنگال به فرماندهی "حیدر ششو" نزدیک به اتحادیه میهنی کُردستان در گفتگو با پیاگاه خبری و تحلیلی روژ ضمن تایید این خبر اعلام کرد که بارزانی در این دیدار از فرماندهان پیشمرگه و ایزدی خواسته تا نیروهای ی.ب.ش را از منطقه شنگال بیرون کنند.

به گفته این منبع که به دلایل امنیتی نخواست نامش فاش شود مسعود بارزانی در این نشست که ۱۲ ماه می در پایگاه نظامی "سحیلی" در نزدیکی شهر دهوک برگزار شده با ابراز نارضایتی از وضعیت فعلی منطقه شنگال از فرماندهان پیشمرگه و اعضای حزب دموکرات کُردستان عراق در این منطقه خواسته تا نیروهای ی.ب.ش را به هر طریق ممکن از شنگال بیرون کنند.

مسعود بارزانی در این نشست ضمن مهم برشمردن این مساله تاکید کرده که "حضور دو نیروی نظامی در شنگال قابل قبول نیست. شنگال یا جای ما است و یا جای آنها. باید چاره ای برای این مساله اندیشیده شود".

دو تن از مقام های ارشد حزب دموکرات کُردستان عراق در منطقه شنگال در این نشست با اشاره به شمار نیروهای ی.ب.ش تاکید کرده اند که می توان این نیروها را بدون مساله بغرنجی از شنگال بیرون راند.

محما خلیل فرماندار شنگال و از اعضای ارشد ایزدی حزب دموکرات کُردستان و سرهنگ "جدان" از فرماندهان پیشمرگه در این نشست نیروهای ی.ب.ش را کم تعداد عنوان کرده و تاکید کرده اند که می توان "به سادگی" و با استفاده از قوه قهریه آنان را از این منطقه بیرون راند.

این دو عضو حزب دموکرات کُردستان عراق شمار نیروهای ی.ب.ش را حدود ۱۵۰۰ تن عنوان کرده اند.

در مقابل دو فرمانده ایزدی پیشمرگه ضمن اشاره به تجربه های پیشین در تقابل با دیگر نیروهای نظامی در منطقه، تلویحا با مقابله با نیروهای ی.ب.ش مخالفت کرده اند.

به گفته این منبع هریک از "قاسم سمیل" و "قاسم ششو" در این نشست ضمن اینکه اعلام کرده اند که حاضر به اجرای هرگونه فرمانی از جانب بارزانی هستند، تاکید کرده اند که آمار ارائه شده توسط فرماندار شنگال و سرهنگ جدان غیر واقعی بوده و شمار نیروهای مقاومت شنگال را بسیار بیشتر برشمرده اند.

این دو فرمانده افزوده اند که بخش بزرگی از جامعه ایزدی هوادار یگان های مدافع شنگال هستند و تصریح کرده اند که در حال حاضر هرگونه مقابله ای با نیروهای ی.ب.ش موجب بروز نارضایتی میان شهروندان ایزدی و تضعیف موقعیت نیروهای تحت امر بارزانی خواهد شد.

منبع یاد شده علت روی آوردن حزب دموکرات برای مقابله جدی با یگان های مقاومت شنگال را تضعیف موقعیت سیاسی و نظامی حزب دموکرات کُردستان عراق در اقلیم کُردستان و عراق می داند. 

بر اساس یافته های NNSROJ مقام های نظامی و سیاسی حزب دموکرات کُردستان عراق در پایان این گردهمایی تصمیم به مقابله با گروه های نزدیک به حزب کارگران کُردستان گرفته اند و در راستای عملی کردن خواست های مسعود بارزانی دو طرح را برای مقابله با ی.ب.ش طرح ریزی کرده اند. 

در طرح اول این نیروها تلاش می کنند با برگزاری گردهمایی هایی شهروندان ایزدی را علیه اعضای نیروهای مدافع شنگال بشورانند و به واسطه آنان نیروهای ی.ب.ش را مجبور به خروج از از این منطقه کنند.

قوه قهریه و مقابله نظامی نیز گزینه دومی است که در صورت عملی نشدن طرح اول پیش کشیده خواهد شد.

بنا به اطلاعات رسیده به پایگاه خبری و تحلیلی روژ قرار است اعضای حزب دموکرات کُردستان عراق از جمله "حسین مچی" از اعضای حزب دموکرات کُردستان عراق در شنگال همراه با "قاسم ششو" طرح مقابله با ی.ب.ش را در روستای بورک و مزار مقدس شرف الدین آغاز کنند.

برپایه این اطلاعات پیش از مقابله نظامی حزب دموکرات تلاش دارد با نهادهای مدنی ایزدی چون جنبش دموکراتیک ایزدی ها موسوم به "TEVDA" و انجمن ایزدی ها مقابله کرده و دفاتر آنان را در روستاهای شمال کوهستان شنگال برچیند.



اختلاف میان حزب دموکرات کُردستان و حزب کارگران کُردستان در شنگال

در طی سال های اخیر تقابل سیاسی و تا حدودی نظامی میان حزب کارگران کُردستان و حزب دموکرات کُردستان عراق در بسیاری از  عرصه ها در کُردستان روز به روز در حال افزایش بوده است. 

پس از عقبنشینی نیروهای پیشمرگه از شنگال و کشتار هزاران ایزدی توسط داعش و نقش نیروهای نظامی نزدیک به حزب کارگران کُردستان در نجات ده ها هزار ایزدی و مستقر شدن آنان در شنگال، این منطقه به نمود عینی تقابل و اختلاف میان پ.ک.ک و حزب دموکرات کُردستان عراق مبدل شده است.

رهبران حزب دموکرات کُردستان با تاکید بر اینکه شنگال بخشی از اقلیم کُردستان و حوزه نفوذ این حزب بوده است، بارها خواستار خروج گریلاهای پ.ک.ک از منطقه شده و حضور این نیروها را دخالت در امور داخلی اقلیم کُردستان تلقی کرده اند.

در مقابل فرماندهان پ.ک.ک نیز ضمن یاداوری عقبنشینی نیروهای پیشمرگه و کشتار ایزدی ها و به اسارت گرفته شدن هزاران زن و کودک ایزدی تاکید می کنند تا زمانی که امنیت شهروندان ایزدی تضمین نشود حاضر به ترک این منطقه نخواهند بود.

ماه گذشته حزب کارگران کُردستان با انتشار بیانیه ای و اعلام پایان بخشی از رسالت نیروهای این حزب خبر از خروج بخش اعظم نظامی خود از شنگال داد، با این حال همچنان شمار زیادی از اعضای یگان های مدافع شنگال که همپیمان پ.ک.ک بحساب می آیند کنترل بخش های وسیعی از شنگال و نواحی تابعه آن را در اختیا دارند.

ماه گذشته "محما خلیل" در گفتگو با رسانه های اقلیم کُردستان با متهم کردن یگان های مدافع شنگال به انجام اقدامات فراقانونی از دولت مرکزی عراق خواسته بود درعوض کمک به آنان نیروهای پیشمرگه را تسلیح کنند.

علی رغم جان باختن ده ها تن از اعضای ی.ب.ش و نیروهای مدافع خلق در جریان دفاع از شنگال و حضور آنان درعملیات بازپس گیری شنگال، مسعود بارزانی ساعاتی پس از بازپسگیری این شهر در ماه نوامبر سال گذشته وجود هرگونه نیرویی غیر از نیروهای پیشمرگه در این عملیات را انکار کرد.

یگان های مقاومت شنگال 

پس از سقوط شهر شنگال یگان های مدافع خلق با همکاری نیروهای مدافع خلق (شاخه نظامی حزب کارگران کُردستان) از طریق کریدوری که در منطقه جزعه در شرق کانتون جزیره به سوی کوهستان شنگال باز کردند راه را برای خروج ده ها هزار آواره ایزدی محصور در این کوهستان باز کردند. 

روز چهارم آگوست ۲۰۱۴ و تنها یک روز پس از حمله داعش به شنگال شماری از شهروندان ایزدی شنگال توسط گریلاهای پ.ک.ک و یگان های مدافع خلق در کانتون جزیره تسلیح و آموزش دیده و تحت نام یگان های مقاومت شنگال "ی.ب.ش" سازمان داده شده و به کوهستان شنگال بازگشتند. 

همزمان زنان ایزدی عضو یگان های مدافع شنگال نیز تحت نام یگان های مدافع زنان سازمان یافته اند و در بسیاری از عملیات ها علی گروه داعش شرکت کرده اند. 

تا کنون یگان های مدافع شنگال شمار اعضای خود را منتشر نکرده است، اما تخمین زده می شود که این نیروی نظامی ۲۵۰۰ تا سه هزار عضو مسلح داشته باشد.

علاوه بر این بخش های وسیعی از شهر شنگال و روستاها و مناطق پیرامونی این شهر از آن جمله روستاهای "باره، خانا سور، وردیه و ام دیبان" و گذرگاه هایی چون شیلو و کورسی در کوهستان شنگال را در کنترل خود دارند.

نیرو های مدافع شنگال  

نیروهای مدافع شنگال "ه.پ.س" اواخر سال ۲۰۱۴ توسط حیدر ششو عضو شورای مرکزی اتحادیه میهنی تاسیس شد. 

اندکی پس از تاسیس نیروهای مدافع شنگال، نیروهای امنیتی نزدیک به حزب دموکرات کُردستان "حیدر ششو" فرمانده این نیرو را به بهانه داشتن ارتباط با دولت مرکزی عراق و نیروهای حشد شعبی بازداشت کردند. 

بازداشت حیدر ششو موجب افزایش تنش میان اتحادیه میهنی کُردستان و حزب دموکرات کُردستان شد و این فرمانده نظامی ایزدی پس از دو هفته آزاد شد. 

گفته می شود پس از بازداشت ششو نیروهای وی تحت فرمان وزارت پیشمرگه قرار گرفته اند. آماری رسمی از شمار نیروهای مدافع شنگال در دست نیست و تنها پیشتر حیدر ششو اعلام کرده بود که چند صد جنگجوی ایزدی تحت فرمان وی می باشند. 

جنگجویان ایزدی نزدیک به حزب دموکرات کُردستان 

جنگجویان ایزدی نزدیک به حزب دموکرات کُردستان متشکل از چندین نیرو با فرماندهی های جداگانه می باشد.

جنگجویان تحت فرمان قاسم ششو 

"قاسم ششو" یکی از فرماندهان اصلی نظامی نزدیک به حزب دموکرات در شنگال است. این فرمانده نظامی در زمان عقبنشینی نیروهای پیشمرگه از شنگال حاضر به ترک این منطقه نشد و همراه با چند ده تن از نیروهای وفادار به خود در مزار "شرف الدین" موضع گرفت و از این مکان مقدس ایزدیان دفاع کرد. 

علی رغم اختلافات و انتقادهای شدید قاسم ششو نسبت به حزب دموکرات کُردستان، وی پس از دیدار با مسعود بارزانی تغییر موضع داده و یکبار دیگر همچون فرمانده نیروهای وفادار به حزب دموکرات کُردستان به کوهستان شنگال بازگشت. 

قاسم ششو یکی از منتقدان اصلی حضور گریلاهای پ.ک.ک و ی.ب.ش در شنگال بوده و سال گذشته در گفتگو با کانال روداو نزدیک به حزب دموکرات اعلام کرده بود که "حاضر هستیم متحمل یک فاجعه دیگر [انسانی] شویم، اما حضور گریلاهای پ.ک.ک و جنگاوران ی.پ.گ را در شنگال نخواهیم پذیرفت". 

تخمین زده می شود که حدود یک هزار جنگاور ایزدی تحت فرمان قاسم ششو باشند. بیشتر نیروهای حیدر ششو در روستای سینونی در شمال کوهستان شنگال و مزار شرف الدین در کوهستان شنگال مستقر هستند. 

علاوه بر "قاسم ششو" حدود یک هزار جنگاور ایزدی دیگر تحت فرمان سه فرمانده دیگر نظامی به نام های "قاسم دربو، قاسم سمیل و مام خلف" هستند. 

این نیروها به دلیل ساختار عشیره ای جامعه ایزدیان روابط خوبی با یکدیگر نداشته و تنها حلقه اتصال این نیروها به یکدیگر حزب دموکرات کُردستان عراق به رهبری مسعود بارزانی است.