"کوندور- CONDOR" اسم رمز تقلب در انتخابات پارلمانی عراق در اقلیم کُردستان

گزارش: عمار گلی

کشور عراق که همچنان با معضل های امنیتی فراوانی دست و پنجه نرم می کند در تلاش است در اولین چالش دموکراتیک پسا داعش چهره ای متفاوت از خود به جهانیان عرضه کند. برگزاری انتخابات علی رغم تمام تهدیدها از نظر بسیاری از از کارشناسان و ناظران امور عراق گام مهمی در گذار این کشور از بحران و جنگ داخلی سال های اخیر است.

با این حال نحوه برگزاری انتخابات و استفاده از سیستم های الکترونیکی برای رای گیری و اعلام نتایج خود به معضل تازه ای برای این کشور مبدل شده و این سوال را در اذهان تداعی می کند که آیا چنین سیستمی قابلیت صیانت از آراء رای دهندگان را دارد؟ به نظر می رسد پاسخ این سوال دست کم در اقلیم کُردستان با اما و اگرهای بسیاری مواجه است.

یک روز پس از انتشار نتایج اولیه برخی از حوزه های اخذ رای در اقلیم کُردستان و عراق، برخی از احزاب خواستار بازشماری آرا به صورت دستی شده و شمار دیگری از احزاب کل روند انتخابات را زیر سوال برده و خواستار برگزاری مجدد آن شده اند.

عصر روز دوشنبه ۱۴ می، شش حزب اقلیم کُردستان ضمن اعتراض به نتایج اولیه انتخابات و با اتخاذ موضعی مشترک دو حزب حاکم اتحادیه میهنی کُردستان و حزب دموکرات کُردستانرا متهم به دستکاری نتایج انتخابات و هک کردن سیستم اخذ رای در راستای تغییر نتایج به سود خود کردند.

سران احزاب اتحاد اسلامی کُردستان، جمعیت اسلامی کُردستان، جنبش اسلامی، حزب کمونیست (شیوعی)، جنبش تغییر و ائتلاف برای دموکراسی و عدالت پس از چندین ساعت گفتگو پیرامون نتایج اولیه انتخابات با انتشار بیانیه ای مشترک اعلام کردند که فرایند رای گیری الکترونیکی تقلب و تخلفات برنامه ریزی شده صورت گرفته و خواهان لغو نتایج انتخابات و برگزاری مجدد انتخابات در اقلیم کُردستان شده اند.


در بیانیه این احزاب تاکید شده است که برای صیانت از آراء و دفاع از حقوق رای دهندگان تمام راهکارهای سیاسی، حقوقی و مدنی را بدور از هرگونه خشونتی درپیش خواهند گرفت.

احزاب یاد شده تاکید می کنند که نتایج سیستم الکترونیکی اخذ رای با نتایج واقعی موجود در صندوق های رای گیری همخوانی نداشته و آشکارا به سود برخی از جریان های سیاسی دستکاری شده است.

برهم احمد صالح رئیس ائتلاف برای دموکراسی و عدالت دستکاری نتایج اولیه را توطئه خوانده و تاکید کرده که "ما صراحتا اعلام می داریم که نتایج اولیه اعلام شده از نظر ما غیرحقیقی بوده و به سود حاکمیت تغییر داده شده است. به همین دلیل [این مسئله] پروسه انتخابات در اقلیم کُردستان، کرکوک و مناطق جدا شده بهشدت زیر سوال می برد."

بر اساس گزارش های منتشر شده اعتراض ها به احتمال دستکاری و هک سیستم الکترونیکی رای گیری بیشتر در اقلیم کُردستان و کرکوک بوده و در دیگر مناطق بخش های عراق علی رغم وجود اعتراض برخی از جریان های سیاسی نسبت به نتایج اولیه، اعتراض در رابطه با احتمال دستکاری و هک سیستم الکترونیکی اخذ رای بسیار کمتر بوده است.

آیا سیستم رای گیری الکترونیک عراق سیستم ایمنی است؟

پیش از برگزاری انتخابات کمیسیون عالی مستقل انتخابات عراق بارها به شهروندان و احزاب این کشور اطمینان داده بود که تمام تمهیدات لازم را جهت صیانت از آرا اخذ شده پیشبینی کرده و دستکاری و هک سیستم الکترونیک رای گیری بسیار دشوار است.

به گفته مقام های کمیسیون سیستم رای گیری الکترونیک این کشور توسط شرکت "MIRO" کره جنوبی طراحی شده و مدعی شده بودند که تجهیزات بکار گرفته شده کاملا ایمن بوده و هک کردن آن کار بسیار دشواری است. و درصورت بروز اشکال فنی در یکی از تجهیزات در طی فرایند رای‌گیری و یا شمارش آراء، امکان تعویض و جایگزینی بلافاصله دستگاه معیوب وجود دارد و از آراء مردم صیانت خواهد شد.

همچنین اعلام شده بود که تجهیزات بکار گرفته شده و صندوق های الکترونیکی دارای سیستم ردیابی ماهواره ای بوده و آراء ریخته شده به آنها از طریق ماهواره به صورت لحظه ای به سه مرکز کمیسیون عالی انتخابات عراق ارسال و ذخیره می شود.


کمیسیون در رابطه با احتمال تقلب از طریق جعل در برگه های رای تاکید کرده بود که تمام آرا ماخوذه باید با اطلاعات ثبت شده با دستگاه ثبت اطلاعات فرد رای دهنده همخوانی داشته باشد. در صورتی که آمار آراء ماخوذه موجود در صندوق با اطلاعات دستگاه کارت خوان منطبق نباشد آرا باطل خواهند شد.

رئیس شبکه شمس برای نظارت به انتخابات عراق نیز به شهروندان اطمینان داده بود که از آراء صیانت خواهد شد و تمام اطلاعات کدگذاری شده و تنها مرکز کمیسیون عالی مستقل انتخابات قادر به رمزنگاری آنها خواهد بود.

با اینحال و علی رغم تمام وعده های داده شده توسط کمیسیون و دولت مرکزی عراق این فرایند و نتایج غیررسمی دست کم در اقلیم کُردستان و مناطق مورد منازعه نظیر کرکوک از سوی بسیاری از احزاب و گروه ها زیر سوال رفته و مورد پذیرش قرار نگرفته است.

تمام احزاب کُردستانی مشارکت کننده در انتخابات بلا استثناء به نتایج غیر رسمی اعتراض کرده و شکایات خود را به کمیسون عالی مستقل انتخابات تقدیم کرده اند.

این احزاب بر این باور هستند که دو حزب اتحادیه میهنی کُردستان و حزب دموکرات کُردستان نتایج حقیقی صندوق های رای گیری را از طریق هک کردن سیستم الکترونیکی به سود خود تغییر داده اند.

بیشترین اعتراض ها به نتایجی است که پس از پایان پروسه رای گیری و از طریق رسید چاپ شده توسط صندوق های الکترونیکی بوده است. به گفته این احزاب در برخی از حوزه های اخذ رای زمانی که نتایج الکترونیکی با آراء ماخوذه در صندوق ها مطابقت داده شده است نتایجی تغییر فاحشی را نشان داده است.

همزمان دو حزب اتحادیه میهنی کُردستان و حزب دموکرات کُردستان که توسط احزاب دیگر متهم به دستکاری نتایج انتخابات به سود خود شده اند نیز به ترتیب در اربیل/ هولیر و در سلیمانیه و حلبچه به نتایج اعلام شده اعتراض کرده اند.

تمام اعتراض های صورت گرفته در حالی است که تا کنون هیچ یک از احزاب یاد شده اسناد و ادله مشخصی در ارتباط با دست بردن در نتایج انتخابات را به صورت علنی منتشر نکرده اند.

با این حال سیستم الکترونیکی اخذ رای در عراق فارغ از ایراد نبوده و پیشتر چندین شرکت امنیت سایبری با محک زدن سیستم های مشابه از آسیب پذیر بودن این سیستم ها پرده برداشته بودند.

در سال ۲۰۰۸ پژوهشگران دانشگاه پریستون آمریکا توانسته بودند که با هک یک سیستم رای گیری الکترونیک نتایج را بدون اینکه هیچ ردی از خود برجای بگذارند تغییر داده و آرا یک نامزد را به نامزد دیگری انتقال دهند.

اندرو پاول که سرپرستی این پژوهش را برعهده داشته است در گفتگو با وب سایت دانشگاه پرینستون تاکید می کند که "تمام سیستم های رای گیری الکترونیک" قابلیت هک شدن را داشته و می افزاید "برای برطرف کردن این نقص باید از تعرفه های کاغذی به همراه اسکنر نوری نیز بهره گرفت."

عملکرد سیستم اسکن نوری به گونه ای است که آرا ماخوذه پیش از ورود به صندوق از طریق تجهیزان اسکن نوری خوانده شده و نتیجه به مرکز اصلی ارسال می شود. سیستمی که کمیسیون عالی مستقل انتخابات عراق نیز برای اطمینان خاطر از آن بهره گرفته است.

با این وجود باز به باور بسیاری از پژوهشگران علوم کامپیوتر تمهیداتی اینچنینی نیز نمی تواند مانع از ورود هکرها به سیستم های الکترونیکی رای گیری شوند.

به گفته یک محقق مقیم کانادا برقرار کردن امنیت انتخابات های آنلاین محال بوده و هکرها می توانند با ورود به شبکه ارسال اطلاعات نتایج را به گونه ای دیگر رقم بزنند. 

وی در توضیح چگونگی هک کردن این سیستمها توضیح می دهد که کدهایی که به واسطه آن اطلاعات به صورت یک به یک از مبدا به مقسد فرستاده می شوند، در دسترس بسیاری از سروها قرار گرفته می شوند و هکرها به آسانی می توانند با تبانی با کسانی که به سرورها دسترسی دارند به تمام کدها دسترسی پیدا کرده و کل سیستم را هک نمایند.

به گونه ای که با شنود شبکه اطلاعات ارسالی از مبدا را دریافت کرده و پس از اعمال تغییرات آن را به مقصد نهایی ارسال می کنند.

با توجه به اظهار نظرهای صورت گرفته توسط نمایندگان احزاب معترض به نتایج انتخابات و در صورت تایید نهایی هک شدن بخشی از سیستم رای گیری الکترونیک در اقلیم کُردستان به نظر می رسد هکرها از روش های مشابه برای ورود به سیستم و تغییر نتایج بهره گرفته باشند.

آیا در اقلیم کُردستان امکان هک چنین سیستمی وجود دارد؟

در نگاه اول بنظر می رسد که اقلیم کُردستان و علی الخصوص دو حزب اتحادیه میهنی کُردستان و حزب دموکرات کُردستان فاقد چنین امکاناتی برای هک کردن سیستم الکترونیکی رای گیری عراق هستند. 

همچنین بسیاری از ناظران بر این باور هستند که شماری از کشورهای منطقه از جمله ایران، ترکیه و روسیه به دلیل منافع مشترکی که با دو حزب یاد شده دارند، سیستم رای گیری را به سود آنها دست کم در اقلیم کُردستان هک کرده و نتایج را تغییر داده اند.

با این حال اقلیم کُردستان دست کم از سال ۲۰۱۵ با مشاوره و بهره گیری از تجهیزات و نرم افزارهای یک از شرکت ایتالیایی زیرساخت های خود در زمینه جنگ الکترونیک و جاسوسی را تقویت کرده است.

در جولای سال ۲۰۱۵ وبسایت افشاگر ویکیلیکس بیش از یک میلیون سند و ایمیل شرکت " Hacking Team" را منتشر کرد. این شرکت خود نیز پیشتر اعلام کرده بود که در نتیجه حمله سایبری به سرورهای این شرکت بیش از ۴۰۰ گیگا بایت اطلاعات آنها نیز به سرقت رفته است.

این شرکت فناوری اطلاعات در سال ۲۰۰۳ در شهر میلان و توسط دو برنامه نویس ایتالیایی تاسیس شده و در زمینه فروش تجهیزات نفوذ و نظارت و شنود به دولت های مختلف فعال است. شرکت " Hacking Team" در توضیح فعالیت های خود مدعی شده است که نرم افزارها و تجهیزات تولید شده توسط آنها در شش قاره جهان علیه جرم و جنایت بکار گرفته می شود.

قابلیت های نرم افزار کنترل از راه دور گالیلو

این شرکت با بکارگیری پلاتفورم هایی نظیر "داوینچی" و "گالیلو" این امکان را برای مشتری های خود فراهم می کند تا از طریق سیستم های کنترل از راه دور (RCS) بر شهروندان و یا اهدافی مشخص نظارت صورت گیرد.

به عنوان مثال: 

استفاده از نرم افزارها و سخت افزارهای "Keystroke logging"
جمع آوری پنهان ایمیل ها، پیامک، تاریخچه تماس های تلفنی 
جستجو و گرفتن پنهان اسکرین شات از اطلاعات و تاریخچه اطلاعات
جمع آوری و ضبط تمام تماس های صوتی و تصویری از طریق کارت های حافظه برای دور زدن رمزنگاری جلسات سکایپی
استفاده از میکروفون های نصب شده بر روی وسایل الکترونیکی برای شنود صداهای پیرامونی
فعال کردن دوربین موبایل و یا کامپیوتر
ردیابی و زیرنظر گرفتن اهداف از طریق سیستم GPS دستگاه های موبایل
استخراج رمز شبکه های وای فای -WiFi

شرکت " Hacking Team" که در سال های اخیر به دلیل ارائه خدمات و تجهیزات پیشرفته به کشورهای ناقض حقوق بشر از جمله عربستان سعودی، آذربایجان، بحرین، اسرائیل، سودان و ونزوئلا مورد انتقاد قرار گرفته است.

پس از لو رفتن و انتشار اسناد و ایمیل های این شرکت در جولای ۲۰۱۵ مشخص شد " Hacking Team" برخلاف ادعاهای پیشین خود و درخواست های سازمان ملل روابط تجاری خود با سودان و فروش تجهیزات جاسوسی به این کشور را هیچگاه قطع نکرده بوده است.

٢١ دولتی که گفته می شود از نرم افزار کنترل از راه دور گالیلو استفاده می کنند

دولت ایتالیا در سال ۲۰۱۶ و درپی این رسوایی و درز اسناد " Hacking Team" هرگونه فروش تجهیزات جاسوسی و شنود به کشورهای خارج از اتحادیه اروپا را منوط به اخذ مجوز از دولت کرد.

علاوه بر این بر اساس اطلاعات منتشر شده "کره جنوبی" کشور سازنده سیستم الکترونیکی رای گیری عراق نیز در زمره کشورهایی است که از تجهیزات و نرم افزارهای ساخت این شرکت استفاده می کند. 

مسئولان این شرکت فناوری اطلاعات برای دور زدن دولت ایتالیا و همچنین دور کردن نظرها از " Hacking Team" بیشتر قراردادهای خود را به واسطه شرکت های مشاوره در زمینه فروش تجهیزات الکترونیک در اختیار دیگر کشورها قرار می دهند.

همزمان بر اساس اطلاعات درز کرده از این شرکت به واسطه یک شرکت مشاور در زمینه خرید و فروش نرم افزارهای جاسوسی در آلمان به نام "Intech Solutions" طی قراردادی با شورای امنیت اقلیم کُردستان به ریاست مسرور بارزانی نرم افزار جاسوسی "گالیلو" را با اسم رمز "کوندور- CONDOR" در اختیار حکومت اقلیم کُردستان قرار داده بوده است. علاوه بر این این شرکت با اسم رمز "فالکون- FALCON" چنین زیرساختی را نیز در اختیار دولت مرکزی عراق قرار داده است.

وضعیت به روزرسانی و استفاده مشتری ها در سال ٢٠١٥

پس از افشای برخی از قراردادهای " Hacking Team" مدیر اجرایی این شرکت ایتالیایی تاکید کرده بود که نرم افزار "گالیلو" تنها برای مقاصد غیرنظامی و بر اساس قوانین محلی استفاده خواهد شد. به گفته دیوید ونسیزیتی در قرارداد میان شورای امنیت اقلیم کُردستان تاکید شده است که این نرم افزار نباید برای مقاصد نظامی، جاسوسی هسته ای و تسلیحات کشتار جمعی بکار گرفته شود.

"خسرو وسمان" که به نمایندگی از حکومت اقلیم کُردستان این قرارداد را به امضا رسانده است تضمین کرده که از این نرم افزار تنها جهت اهداف غیر نظامی و در راستای مصالح ملی حکومت اقلیم کُردستان استفاده خواهد شد.

با این حال در یکی از ایمیل های افشا شده "Hacking Team"، مسئولان این شرکت با ابراز نگرانی در رابطه با فروش این نرم افزار "گالیلو" به اقلیم کُردستان آمده است "با در نظر گرفتن چیزی که هم اکنون در خاورمیانه در حال وقوع است، برای جلوگیری رسیدن دست های اشتباه و ناروا به نرم افزار، ما باید بفهمیم که مسئله با سیمون و مشتری کندور او چیست و وضعیت در آنجا از چه قرار است. متاسفانه نصب [تجهیزات] اکنون به پایان رسیده است. ما باید از خود و همچنین مشتری های خودمان محافظت کنیم."

بر اساس اطلاعات درج شده در سایت شرکت "Hacking Team" نرم افزار "گالیلو" برای مقابله با سیستم های رمزنگاری شده استفاده می شود و در صورتی که این نرم افزار بر روی سیستمی نصب شده و یا سیستمی را آلوده کند تمام اطلاعات سیستم آلوده را به سرور مرکزی منتقل خواهد کرد.

شمای نحوه عملکرد نرم افزار کنترل از راه دور گالیلو 

 گفته می شود که این قرارداد در اوایل سال ۲۰۱۴ منعقد شده است و ایمیل دو مشاور آلمانی که واسط خرید نرم افزارهای جاسوسی بوده اند در ماه سپتامبر سال ۲۰۱۴ و به صورت رمزنگاری شده به شرکت  "Hacking Team" ارسال شده بوده است.

بر اساس این گزارش های منتشر شده هزینه خرید این نرم افزار جاسوسی حدود ۲۰۰ هزار یورو بوده و هر ساله برای به روز رسانی و پشتیبانی از نرم افزار هزینه ای معدال ۵۰ هزار یورو توسط مشتری به شرکت سازنده پرداخت می شود.

بنابراین با توجه به تجهیزات و نرم افزارهای خریداری شده توسط حکومت اقلیم و دسترسی دو حزب حاکم اتحادیه میهنی و حزب دموکرات کُردستان به آنها و نحوه تغییر نتایج در مناطق تحت نفوذ این دو حزب احتمال نفوذ به سیستم الکترونیکی رای گیری و جابجایی آرا در سطح اقلیم کُردستان و مناطق مورد منازعه دور از ذهن نیست.