چه عاملی ترکیه را وادار به حمله به خاک سوریه کرد؟

THE FINANCIAL TIMES
برگردان از انگلیسی: NNSROJ

اوایل روز چهارشنبه  در حالیکه هنوز هواپیمای جو بایدن معاون رئیس جمهور آمریکا در خاک آنکارا فرود نیامده بود دولت ترکیه تانکها ی خود را روانه نوار باریک شمالی خاک سوریه کرد و این در حالی بود که شبه نظامیان کرد مورد حمایت واشنگتن درفکر باز پس گیری آن منطقه از  نیروهای دولت اسلامی (داعش) بودند .

هنگامی که جو بایدن وارد پایتخت ترکیه شد، عملیات "سپرفرات" در میانه راه خود قرار گرفته بود؛ جنگنده ها و توپخانه زمینی ترکیه آماده  شده بودند، سربازان ترکیه تصاویر خوشدلانه خود را از حومه شهر سوریه ای جرابلس ارسال کرده بودند و مهم تر از اینها، آمریکا هواپیماهای هوشمند بدون سرنشین خود را برای مقام های ترکیه [به منطقه] اعزام کرده بود و مقام های  نظامی آمریکا و ترکیه برای حمله ای زمینی که شامل جنگجویان آموزش دیده ترکیه - عمدتاً عرب و ترکمن – می شدند، برنامه ریزی کرده بودند.

چند مایل آن سو تر، " ی .پ.گ" شبه نظامیان کرد مورد حمایت آمریکا در حالیکه خشمگین از فاجعه و تهدید ورود  ترک ها بودند، از زبان "سیهانوک دبو" یک مقام حزب اتحاد دموکرتیک سوریه اعلام کرد: "اگر ترکیه دست به چنین کاری بزند خود را وارد باتلاقی می کند که به راحتی از آن بیرون نخواهد آمد."  " ی .پ. گ"  تا روز چهارشنبه خود را به عنوان مؤثرین ترین متحد زمینی آمریکا در رویارویی با دولت اسلامی نشان داده بود.

برای ترکیه حمله و تصاحب جرابلس شاید آخرین  فرصت برای نشان دادن درگیری جدی در جنگی ست که از سال ۲۰۱۱ تا کنون مرزهای جنوبی کشورش را متلاطم کرده است. 

ترکیه به مدت ۵ سال تنها به تماشای دو رقیب بزرگ خود، کردها و بشار اسد رئیس جمهور سوریه، نشست. هم اکنون آنها به ترتیب به عنوان دو متحد قدرتمند آمریکا و سوریه شناخته شده اند. در حالیکه ترکیه در جناح خود تنها دارای  جنگجوهای عمدتاً عرب و ترکمنی است  که در خاک ترکیه آموزش دیده اند و برای اعزام استراتژیک به داخل خاک سوریه مستقر شده اند؛ نیروهای اندکی که از دست دادن میدان جنگ در هر دو سوی کردها و داعش را برای ترکیه  اثبات کرده است.

برای ترکیه عقب راندن شبه نظامیان کرد با حمایت هوایی امکان پذیر نیست زیرا که از پس از سقوط جنگنده روسی در نوامبر سال گذشته هیچ یک از جنگنده های ترکیه بر آسمان سوریه در حال پرواز نیستند. اما با کمک سربازان و تانک های خود توان عبور از شبه نظامیان کرد را در آنجا که ترکیه از مدتها قبل به عنوان  خط قرمز در نظر گرفته بود، دارد؛ در مناطق غربی رودخانه فرات.

بنا به گفته یک مقام آمریکایی یک گروه از کُردهای سوریه پس از آزاد سازی منبج ۴ کلیومتر به سمت مرزهای شمالی مورد توافق پیشروی کرده است و این آن چیزی ست که موجب تحریک ترک ها شده است.

یک مقام آمریکایی می گوید: این حدی است که " نباید از آن عبور کرد.  این یک مشکل بزرگ است زیرا که ما خواهان رویایی مستقیم این نیروها و ترکها نیستیم و ائتلافی ویژه میان نیروهای درگیر در عملیات منبج وجود دارد."

برای آمریکا پشتیبانی از ترکیه به عنوان یک متحد ناتو یک انتخاب ضروری است. از طرفی آنکارا تا حد زیادی رابطه خود با روسیه را که  پس از سرنگونی جت دچار بحران شده بود، بهبود بخشیده است  و در عین حال آمریکا را به دلیل پناه دادن به کسی که  متهم  راه اندازی کودتای نافرجام جولای است سرزنش می کند. البته راه حل این مسئله در صحبت های آقای بایدن و رئیس جمهور، رجب طیب اردوغان است.

یک مقام آمریکایی می گوید : "ما اطمینان می دهیم که کُردها به سمت شمال حرکت نخواهند کرد. آنها به پوشش هوایی ما نیاز دارند بنابراین ما مانع حرکت آنها به سمت شمال می شویم."

یک مقام ترک می گوید: "بعد از ماه ها برنامه ریزی برای ترک ها این یک فرصت مناسب برای اجرای عملیات است و در عین حال به دست آوردن حمایت آمریکا کلید اصلی این ماجرا است."

"نهاد علی اوزجان"، یک مقام نظامی بازنشسته ترکیه که هم اکنون در "تپو"  زندگی می کند، می گوید : فکر می کنم  ترکیه چراغ سبز را از روسیه نیز دریافت کرده است".

او می گوید : "این عملیات برای مدتی طولانی در دستورکار دولت بود ."اگر جرابلس پس گرفته شود، و ارتش آزاد سوریه ( مورد حمایت ترکیه) خلاء به وجود آمده را پر کند،  تنها نهادی خواهد بود  که باید با آن وارد مذاکره شد."

هنگامی که  آقای بایدن در جلسه مهم خود با بن علی ایلدیرم نخست وزیر ترکیه به سر می برد، ارتش ترکیه نیروهای ارتش آزاد سوریه را از آناتولی به سمت مرکز جرابلس  به صورت غیر رسمی همراهی کرده بود، در نهایت آنچه باقی مانده بود تایید آقای بایدن بود. آنچه که ترک ها از مدت ها پیش برای به دست آوردنش تلاش کرده بودند و البته که او این تاییدیه را صادر کرد.

آقای بایدن می گوید :"آنها [نیروهای کرد. م] باید از سراسر کناره غربی رود فرات عقب نشینی کنند. اگر آنها این کار را انجام ندهند، نمی توانند و نخواهند توانست حمایت آمریکا را داشته باشند." و البته این موضوع برای  دولت ترکیه یک پیروزی نادر طی  نیم دهه اخیر است.

از نظر ادریس نیسان ، تحلیلگر سیاسی اهل کوبانی، شهری که کردها در مارس ۲۰۱۵  از اشغال دولت اسلامی آزادش کردند، این تغییر جهت آمریکا "نا امید کننده" است.

ترکیه شبه نظامیان کرد سوریه را یک گروه  تروریستی  وابسته به حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) می داند  و این دشمنی مربوط به قتل ده ها تن از نیروهای امنیتی ترکیه در ژانویه و هزاران تن دیگر از زمان شکل گیری حزب در سال ۱۹۸۴ می شود.

آقای نیسان می گوید : "ما درک می کنیم که فشارهای منطقه ای دولت آمریکا را وادار به موافقت با خواسته دولت ترکیه کرده است."  او در ادامه پایکوبی و خوشحالی آنکارا را کوتاه مدت ارزیابی می کند و می گوید: "( کردها) این عمل را یک تجاوز آشکار می دانند، ترکیه در آینده  دچار زیان های فراوانی خواهد شد و اگرچه خود تصمیم ورود به جنگ سوریه را گرفته است، اما این خود ترکیه نخواهد بود که زمان خروج را تعیین می کند."