تعرض فیزیکی و جنسی همراه همیشگی زنان پناهجو در مسیر اروپا

گزارش عفو بین الملل
برگردان از انگلیسی: شیلان کُردستانی

دولت ها و سازمان های کمک رسان هیچ یک حتی در مهیا کردن [سطوح] حمایتی اولیه برای زنان پناهجویی که از سوریه و عراق سفر می کنند، موفق نبوده اند. تحقیقات جدید انجام گرفته توسط عفو بین الملل نشان می دهد که زنان و دختران پناهجو در تمام مراحل سفر خود از جمله در خاک اروپا نیز با خشونت، حمله، سوءاستفاده و آزار جنسی مواجه اند. 

این سازمان ماه گذشته در شمال اروپا با چهل زن و دختر پناهجو که از طریق ترکیه به یونان و سپس در سراسر بالکان سفر کرده بودند، مصاحبه کرد. همه آنها از احساس نا امنی و در معرض تهدید بودن خود سخن گفتند. بسیاری از آنها گزارش داده اند که تقریبا در همه کشورهایی که از آن عبور کرده اند، آزارهای فیزیکی و سوءاستفاده های مالی، تحت فشار قرار گرفتن یا مجبور به رابطه جنسی شدن از طرف قاچاقچیان، مامورین امنیتی و یا سایر پناهجویان را تجربه کرده اند. 

«پس از زندگی در ترس و وحشت جنگ در سوریه و عراق، این زنان هر خطری را جهت یافتن امنیت برای خود و فرزندانشان پذیرفته اند اما از زمان شروع این سفر آنها بازهم با کمترین حمایت و پشتیبانی ها در معرض خشونت و سوءاستفاده قرار گرفته اند » این سخنان تیران حسن سخنگوی [بخش] بحران سازمان عفو بین الملل است. 

به ویژه زنان و دخترانی که به تنهایی سفر می کنند و آنهایی که تنها به همراه فرزندان خود هستند در مناطق ترانزیتی و اردوگاه های مجارستان، کرواسی و یونان، مجبور به همخوابگی با صدها مرد پناهجو می شوند. در برخی موارد زنان مناطق تعیین شده را رها کرده و به دلیل احساس امنیت بیشتر در فضای آزاد سواحل می خوابند. 

زنان همچنین گزارش می دهند که مجبور به استفاده از یک حمام و امکانات بهداشتی با مردان هستند. یک زن به عفو بین الملل گفته است که در یکی از مراکز پذیرش آلمان مردان پناهجو زمانی که زنان به حمام می روند به تماشای آنها می پردازند. برخی از زنان اقدامات سختی انجام می دهند برای مثال چیزی نمی خورند و نمی آشامند تا از رفتن به توالت، جایی که در آن احساس نا امنی کرده اند، جلوگیری کنند. 

تیران حسن بیان داشت: «اگر چنین بحران بشری در هر جای دیگر دنیا رخ داده بود، ما انتظار گام های عملی فوری جهت محافظت از گروهی که در معرض بیشتر سوءاستفاده قرار دارند، را داشتیم. [گروه هایی] مانند زنانی که به تنهایی سفر می کنند و یا خانواده هایی با سرپرستان زن. این [اقدامات] حداقل بایستی شامل امکانات بهداشتی توالت منحصر به یک جنس و جداسازی مکان خواب امن می شد. این زنان و فرزندان آنها از برخی از خطرناکترین مناطق جهان گریخته اند و این شرم آور است که آنها در خاک اروپا نیز در معرض خطر قرار دارند.» 

«درحالی که دولت و آنها که خدمت رسانی به پناهجویان را آغاز کرده اند، اقداماتی را جهت کمک به پناهجویان صورت داده اند اما بایستی نقش خود را افزایش دهند. گام های بیشتری بایستی برداشته شود تا اطمینان یابیم پناهجویان زن به ویژه آنهایی که در معرض بیشترین خطرات هستند، شناسایی شده و فرایندها واقدامات خاصی جهت تضمین حقوق اولیه آنها، ایمنی و امنیت شان صورت می گیرد»

محققین عفو بین الملل با هفت زن باردار گفتگو کرده که از کمبود غذا، امکانات بهداشتی اولیه و همچنین آسیب دیدن در مرزها و نقاط ترانزیتی در طول سفر خبر می دادند.

یک زن سوری باردار که به دختر خردسال خود نیز شیر می داد بیان داشت که در طول سفر همراه با همسرش از خوابیدن در اردوگاه پناهجویان یونان در حالی که می دانست توسط مردهای دیگر احاطه شده است، بسیار وحشت داشته و همچنین از چندین روز راه رفتن بدون خوردن غذا خبر می داد. 

حدود دوازده تن از زنانی که مورد مصاحبه قرار گرفتند بیان داشتند که در کمپ های ترانزیتی اروپایی لمس شده و یا مورد تعرض های چشمی قرار گرفته اند. یک زن 22 ساله عراقی به عفو بین الملل گفت زمانی که در آلمان بوده است یک مامور امنیتی یونیفورم پوش به وی پیشنهاد داده است که در ازای «گذراندن زمانی تنها» با او لباس دریافت خواهد کرد. 

تیرانا حسن اضافه کرد که: «در درجه اول هیچکس نباید چنین مسیرهای خطرناکی را انتخاب کند. بهترین راه برای جلوگیری از سوءاستفاده و بهره کشی قاچاقچیان این است که کشورهای اروپایی اجازه مسیرهایی امن و قانونی را صادر کنند. برای کسانی که هیچ انتخاب دیگری ندارند، کاملا غیر قابل قبول است که عبور آنها از اروپا آنها را در معرض تحقیر، عدم اطمینان و ناامنی بیشتر قرار دهد.»

مدارک اضافی
بهره کشی های جنسی توسط قاچاقچیان

قاچاقچیان زنانی را هدف قرار می دهند که به تنهایی سفر می کنند و می دانند که از سایرین آسیب پذیرتر هستند. زمانی که [زنان] فاقد منابع مالی لازم برای سفرشان باشند، قاچاقچیان اغلب آنها را مجبور به ارتباط جنسی می کنند. حداقل سه تن از زنان بیان داشتند که قاچاقچیان و یا کسانی که با شبکه قاچاق کار می کردند آنها و سایرین را مورد آزار قرار داده و در ازای رابطه جنسی به آنها تخفیف در سفر و یا مدت انتظار کوتاه تر برای سوارشدن به قایق دریای مدیترانه را پیشنهاد می دادند. 

هالا که زنی 23 ساله از شهر حلب بود به عفو بین الملل گفت: «در هتل ترکیه یکی از مردان سوری که با قاچاقچیان کار می کرد، گفت که اگر با او رابطه جنسی داشته باشم مقدار کمتری [پول] خواهم پرداخت. البته که پاسخ من منفی بود. این منزجر کننده بود.» مشابه این اتفاق در اردن برای همه ما رخ داد. 

«دوست من که از سوریه با من آمده بود در ترکیه توان پرداخت پول را نداشته و دستیار قاچاقچی به او در ازای مکانی در قایق، رابطه جنسی را پیشنهاد کرد؛ پاسخ او منفی بود، نتوانست ترکیه را ترک کند و هنوز هم آنجا مانده است »

نحلا که سوریه ای و بیست ساله است به عفو بین الملل گفت: «قاچاقچی من را مورد آزار قرار داد. او چندین بار تلاش کرد من را لمس کند. تنها زمانی که پسرعموی من در آن اطراف بود نزدیکتر نمی شد. من بسیار ترسیده بودم. به ویژه اینکه در طول راه داستان هایی درباره زنانی شنیده بودم که توان پرداخت [هزینه ها] را نداشته و قاچاقچیان به آنها در ازای رابطه جنسی، تخفیف می دادند.»

 اذیت و آزار و زندگی در وحشت مداوم

همه زنان به عفو بین الملل گفتند که در طول سفر اروپا به طور دائم در ترس و وحشت به سر می بردند. زنانی که به تنهایی سفر می کردند فقط توسط قاچاقچیان هدف قرار نمی گرفتند بلکه زمانی که مجبور بودند با صدها مرد دیگر در امکانات [تعبیه شده] بخوابند، احساس می کردند در معرض تهدید قرار دارند. چند تن از زنان همچنین گزارش دادند که در یونان، مجارستان و سلوونی توسط مامورین امنیتی مورد ضرب و شتم و آزارهای شفاهی قرار گرفتند. 

ریم 20 ساله که با پسرعموی 15 ساله خود سفر می کرد، گفت: «من هرگز شانس خوابیدن در مکان های مسقف را نداشته و بسیار از اینکه هر کسی می توانست مرا لمس کند در وحشت بودم. چادر ها کاملا مختلط بوده و من شاهد خشونت ها بودم... من در هنگام تغییر مکان ها و به ویژه در اتوبوس احساس امنیت بیشتری داشتم. تنها جایی بود که می توانستم چشمانم را بسته و به خواب بروم. در اردوگاه ها ما بسیار در معرض تعرض قرار داشتیم و زنان حقیقتا نمی توانند شکایتی داشته باشند و نمی خواهند مسئله ای در سفر آنها اختلالی ایجاد کند.»

اعمال خشونت توسط پلیس و شرایط در اردوگاه های ترانزیتی

زنان و دختران از وجود شرایط کثیف در تعدادی از اردوگاه های حمل و نقل گزارش دادند. جایی که غذا محدود بوده و به ویژه زنان باردار حمایت حداقلی داشته و یاحتی از هیچ حمایتی برخوردارنیستند. زنان همچنین گزارش دادند که امکانات مربوط به توالت غالبا بسیار غیربهداشتی بوده و به این دلیل که برخی از امکانات بهداشتی تفکیک جنسیتی نشده اند، در هنگام استفاده از آنها احساس نا امنی می کنند. برای مثال حداقل در دو مورد هنگامی که مردان به حمام دسترسی داشته اند، زنان را در هنگام استفاده از امکانات بهداشتی، تماشا کرده اند. همچنین برخی از زنان خشونت مستقیم از جانب سایر پناهجویان را تجربه کرده اند. همچنین مورد خشونت قرار گرفتن از جانب پلیس به ویژه در زمانی که تنش ها در شرایط حساس افزایش یافته و نیروهای امنیتی مداخله کرده اند. 
رانیه زن 19 ساله و باردار سوری از تجربه خود در مجارستان با عفو بین الملل گفتگو کرد: «پلیس ما را به مکان دیگری که بسیار بدتر از [مکان قبلی] بود منتقل کرد، آنجا پر از قفس بوده و هیچ هوایی به داخل وارد نمی شد. ما زندانی شده بودیم و برای دو روز در آن شرایط باقی ماندیم. در روز دو وعده غذایی دریافت می کردیم. توالت ها بدتر از اردوگاه های دیگر بودند. من احساس می کنم آنها توالت ها را در آن وضعیت نگاه می داشتند که ما را عذاب دهند. در روز دوم اقامت ما در آن مکان پلیس زنی سوری از حلب را مورد ضرب و شتم قرار داد زیرا وی از آنها خواهش کرده بود که اجازه دهند از آنجا خارج شود... خواهر او که انگلیسی صحبت می کرد تلاش کرد از وی دفاع کند، به او گفتند که اگر خفه نشود او را نیز مانند خواهرش خواهند زد. روز بعد وضعیتی مشابه برای زنی ایرانی اتفاق افتاد که غذای بیشتری را برای فرزندش درخواست کرده بود.»

مریم 16 ساله سوریه بازگو کرد که: «در یونان مردم شروع به داد و فریاد کردند پس پلیس به ما حمله کرده و با چوب همه ما را مورد ضرب و شتم قرار دادند. آنها با چوب به بازوی ضربه زدند. آنها حتی کودکان خردسالتر را نیز می زدند. آنها به همه حتی به سرهایشان ضربه می زدند. من سرگیجه گرفته و به زمین افتادم. مردم از روی من عبور می کردند. من گریه می کردم و از مادرم جدا شده بودم. بتزویم را به آنها نشان دادم، یکی از افسران بازویم را دید و خندید. من دکتر خواستم اما آنها از من و مادرم خواستند که آنجا را ترک کنیم »