بایکوت یا مشارکت؛ جبهه بندی سیاسی در داخل و خارج از شرق کُردستان

NNSROJ: در حالی به ۷ اسفند روز برگزاری دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان نزدیک می شویم که اکثر جریان های سیاسی و احزاب اپوزیسیون در کُردستان با انتشار بیانیه های جداگانه ای مواضع خود را در قبال این انتخابات روشن کرده اند.

در نقطه مقابل شماری از فعالان سیاسی در شرق کُردستان با ایجاد کمپینی تحت عنوان "کمپین مطالبات کُردستانی" در نظر دارند تا نامزدهای انتخابات را بیش از پیش با خواست های واقعی شهروندان مواجه کنند و از این طریق بخشی از این مطالبات را به سرانجام برسانند.

شماری از احزاب غیر رسمی و جریان های سیاسی در شرق کُردستان از جمله اصلاح طلبان کُرد و جبهه متحد کُرد با توجه به رد صلاحیت های گسترده در کُردستان، همچنان نظر نهایی خود را در خصوص مشارکت و یا عدم مشارکت ابراز نکرده اند.

در حال حاضر شماری از احزاب شرق کُردستان از جمله "کومله انقلابی زحمت کشان کُردستان، کومەڵە (سازمان کُردستانی حزب کمونیست ایران)، حزب دموکرات کُردستان ایران، حزب آزادی کُردستان و حزب خبات" با انتشار بیانیه هایی علی رغم دیدگاه های متفاوت سیاسی در بایکوت انتخابات متفق القول هستند. این احزاب از هواداران خود و شهروندان ساکن شرق کُردستان خواسته اند تا در انتخابات مشارکت نکنند. شماری دیگر از احزاب از جمله پژاک و حزب دموکرات کُردستان موضع نهایی خود را اعلام نکرده اند.

انتقادی که به رویکرد این احزاب وارد می شود این است که سیاست این احزاب و جریان های سیاسی در طی سال هی گذشته تغییر محسوسی را شاهد نبوده و با گذر زمان نوعی رویکرد "انفعالی" در آکت های سیاسی آنان مشاهده می شود.

تنظیم: عمار گلی

یکی از اعضای کمیته مرکزی کومەڵە (سازمان کُردستانی حزب کمونیست ایران) معتقد است که آنچه در روز ٧ اسفند انجام می گیرد با آنچه انتخابات به معنای رایج آن در جوامع نرمال "بورژوائی" برگزار می شود فاصله دارد و تنها "نمایشی برای نشان دادن چهرە ای امروزی " از جمهوری اسلامی است، "بویژه در عرصه خارجی است کە گویا مردم در آن نقشی دارند و یا انتخاب میکنند". 

حسن رحمان پناه در گفتگو با پایگاه خبری و تحلیلی روژ تصریح کرد که "در نظامی کە مردم "عوام الناس" و رای یک نفر بعنوان "ولی فقیە" ارجح بر رأی کل جامعە است، صحبت کردن از "انتخابات" به مفهوم بازی در زمینی است کە همه مهرەهای آن مطابق تصمیمات از پیش تعیین شدە آمادە و روز موعود "راگیری" در واقع اعلام نتایج این بازی توسط داور منتخب نظام (شورای نگهبان) و مطابق میل و ارادە "رهبر" است... در جوامعی از قبیل ایران کە به یمن حاکمیت سرکوبکرانه رژیم حاکم ، خبری از آزادی احزاب، فعالیت سیاسی اپوزسیون غیرحکومتی، عدم وجود مطبوعات و اطلاع رسانی آزاد ، عدم وجود نهاده های کارگری، تودەای، زنان، جوانان، معلمان ، پرستاران، دانشجویان و .... نیست ، صحبت از "انتخابات" خود فریبی و مردم فریبی بیش نیست".

دبیر کل حزب دموکراتی کُردستان ایران نیز که پیشر حزب تحت رهبری وی با انتشار بیانیه ای خواستار بایکوت انتخابات از سوی میردم شده بود در گفتگو با دویچوله تاکید کرده که "احزاب کردی از طرف جمهوری اسلامی ایران غیرقانونی" اعلام شده‌ اند و اعضایشان در صورت فعالیت آشکار تحت تعقیب قرار می‌گیرد. وی همزمان تاکید کرده که "ما نمی توانیم بگوییم که همه مردم کرد وابسته به احزاب اپوزیسیون کرد هستند ولی هر حزبی نسبت به پایگاه اجتماعی، فعالیت‌ها و سازماندهی خودش در ایران هواداران و اعضایی دارد که به راهنمای‌های حزب خودش توجه می‌کند و در انتخابات شرکت نمی‌کند".

به گفته مصطفی هجری سیاست راهبردی داخلی و خارجی ایران را نه دولت یا ریاست جمهوری، بلکه ولی فقیه و بیت رهبری تعیین می‌کند. "ما می‌دانیم که رئیس‌جمهورهایی که سرکار آمدند در میان آنها کسانی مثل آقای خاتمی بودند که خواستند وضعیت را به نفع مردم و جمهوری اسلامی ایران تغییر دهند ولی موفق نشدند. آقای روحانی هم که در انتخابات وعده‌های زیادی به مردم کرد و ملی‌های غیرفارس دادند، نتوانستند به وعد‌های خود عمل کنند".

دبیر کل حزب کومەڵە انقلابی زحمتکشان کردستان ایران نیز می گوید وی و حزب مطبوعش طرفدار "انتخابات آزاد و منصفانه" بر اساس معیارهای بین‌المللی هستند و "قطعنامه کنفرانس بی‌المجالس که موازین و چگونگی روند یک انتخابات منصفانه و آزاد را مطرح کرده و در دنیا هم پذیرفته شده است" برای وی و حزب مطبوعش ملاک کار است.

آقای رحمان پناه در رابطه با احتمال مشارکت شهروندان در انتخابات تاکید می کند که در صورتی که حتی شمار افرادی که انتخابات را بایکوت می کنند کمتر از مشارکت کنندگان باشد "حقانیت" با کسانی است که انتخابات را بایکوت می کنند. " آیا اقلیت مردم کردستان در برابر اکثریت مردم ایران کە رفراندوم "اری یا نه " جمهوری اسلامی در ١٢ فروردین ١٣٥٨ را بایکوت نمودند برحق بودند یا آن اکثریتی که به رژیم تازه به قدرت رسیدە جمهوری اسلامی کە رژیم آری گفتند، و رژیم همان رأی "اری" را دستمایە تمام و کمال سرکوب و جنایات بعدی قرار داد؟ ... اما به فرض اینکە این اتفاق نیفتاد و اکثریت صاحبان رأی در این نمایش انتخاباتی رژیم شرکت کنند، این اقدام ابدأ از اشتباه آنان و حقانیت اقلیت اگاه به منافع و مصالح خود در خودداری از شرکت در نمایش سازماندهی شدە رژیم و عواقب آن کم نخواهد کرد". 

این عضو حزب کمونیست ایران با به چالش کشیدن آمارها و داده هایی که جمهوری اسلامی در رابطه با انتخابات منتشر می کند می گوید که هیچ آماری در این نظام نه توسط نهادهای مستقل و مردمی و نه توسط نهادهای بین المللی قابل اتکا و تایید نیست". وی ضمن اشاره به اعتراض میر حسین موسوی و مهدی کروبی در انتخابات سال ۸۸ تاکید می کند که رأی مردم در جمهوری اسلامی کمترین تاثیر و جایگاهی  را نداشته و نتایج توسط نهادهای قدرتمندی چون بیت رهبری و سپاه پاسداران رقم می خورند. "شرکت نکردن در انتخابات و بایکوت گستردە این نمایش، یکی از راهکارهای نشان دادن بی اعتباری نظام اسلامی در میان مردم ایران و "بیمه" نکردن ادامه کاری آن است. ما کماکان سیاست بایکوت نمایش انتخاباتی و ایجاد فضای سیاسی فعال حول این خواست را مطالبە انقلابی و در راستای پایان بخشیدن به عمر جمهوری اسلامی می دانیم".   

عبدالله مهتدی در ادامه گفتگو با بخش فارسی دویچوله تاکید کرده "ما سعی کردیم نشان دهیم چرا انتخابات کنونی مطلقا یک انتخابات غیردمکراتیک است و چرا ما و امثال ما از این انتخابات محروم شدیم. شرکت احزاب سیاسی وقتی معنا دارد که اجازه معرفی کاندیداها، تبلیغ و استفاده از رسانه‌ها برای آن کاندیداها و امنیت و آزادی کافی برای اینکه مورد تعقیب قرار نگیرند، وجود داشته باشد. ما فکر می‌کنیم تلاش اصلی باید برای انتخابات آزاد و لغو نظارت استصوابی باشد و یک حرکتی ایجاد شود که جمهوری اسلامی را وادار به عقب‌نشینی کند".

آقای رحمان پناه ضمن برشمردن فعالیت های کومەڵە در طی چهار دهه حیات جمهوری اسلامی تاکید می کند که "جریان قدرتمند چپ و سوسیالیست" هیچگاه منفعل نبوده و "به درستی در برابر جریان تسلیم طلب و لیبرال در کردستان کە بنا به موقعیت طبقاتی و سیاسی خود به دنبال اهداف تشکیلاتی خود در متن تحولات کردستان و ایران بودە موضع درست انتقادی و افشاگرانه داشتە است".

وی معتقد است که فعالیت مدنی چه در کردستان و چه در دیگر نقاط ایران از "همسو" با سیاست های جمهوری اسلامی نبوده و نقطه مقابل آن محسوب می شود و همزمان تاکید می کند که آنها طرفدار سیاست "فعال و دخالتگرانه و ضد استبدادی" هستند کە نهادهای اجتماعی و مبارزاتی نیز در آن مشارکت کرده و در برابر سیاست "انفعالی و تسلیم طلبانه" مقاومت کنند. "فعالیت اجتماعی و مبارزاتی یا به قول شما فعالیت مدنی در جوامع مختلف، نه از کانال همسویی با سیاست های نظام و سیستم حاکم، بلکە در نقد و تقابل با آن شکل می گیرد. در جوامع استبدادی و دیکتاتوری از جملە ایران کە آزادی فعالیت سیاسی و حزبی به حکم قانون منع شدە، نهادهای مدنی اساسآ با اتکا به نیروی مردمی و انقلابی شکل می گیرند و در یک توازن قوای معین خود را بر سیستم حاکم تحمیل می کنند. کسانیکە تصور میکنند با تشویق مردم به شرکت در انتخابات گویا عرصە فعالیت مدنی را فعال و پر جنب و جوش کردەاند نه تنها سخت به بیراهه می روند بلکە در بهترین حالت به مبلغ سیاست های خامنەای در حفظ "عزت نظام و بیمه کردن عمر جمهوری اسلامی" تبدیل می شوند. تبدیل شدن به ابزار تبلیغ و ترویج سیاست های رژیم در عرصە "انتخابات" نه تنها سیاست مبارزاتی و فعال نیست ، بلکە عملی مضر، ضد خواست و مطالبات مردم و کاملآ سودجویانه و تسلیم طلبانه است".

آقای هجری نیز با اشاره به رد صلاحیت های گسترده شورای نگهبان و ناامیدی مردم کرد از وعده‌هایی که به آنها داده شده  به آنها، پیشبینی کرده که این دوره "بی‌رمق‌تر از دوره‌های قبل" خواهد بود.