NNSROJ
رهبران مادام العمر
Wednesday, July 1, 2015
Telegram
صلاح عباسی
این یاداشت چند ماە قبل و پیش از انتخابات اخیر ترکیە نوشتە شدە است. انتخاباتی کە خطر مدل پوتین مدودیف در ترکیە را حداقل در کوتاە مدت ناممکن ساخت. اما در بقیە خاورمیانە و کشورهای خلیج کە مدل مطلوب سیاسی برخی احزاب کردستان نیز همان کشورها و بخصوص دبی می باشد، هنوز و تا آیندەای نامعلوم با رهبران مادام العمر و احزابی کە برای مدت های طولانی یگانە قدرت سیاسی هستند و خواهند بود و می خواهند باشند روبرو خواهیم بود.
در خاورمیانە چرخش قدرت سیاسی و غیرانحصاری شدنش بە دلایل زیادی ناممکن است. انتخابات افغانستان کە با دخالت قدرت های غربی توانست بە یک مصالحە بین دو رقیب ختم شود به هیچ وجە یک قاعدە نیست. نمونە عراق کە حذف سنی ها از قدرت در آن بە یک جنگ داخلی دامن زد یا لبنان کە در آنجا عملا با چند حاکمیت در یک دولت ائتلافی روبرو هستیم بە اندازە کافی گویا هستند.
در کردستان عراق نیز در حال حاضر سخن از تمدید رهبری آقای بارزانی در میان است. از سوی دیگر تشکیل ائتلافی از گروها و تقسیم قدرت میان رقبا نیز کە بە مدل لبنانی و همچنین بە مدلی کە در خود عراق در حال حاضر وجود دارد شبیە است نیز روزانە مورد بحث و رایزنی سیاسی است. پارلمان قدرتمندی کە خارج از نفوذ و وابستگی بە احزاب بتواند قوە مقننە و مجریە را تابع قانون و قانونگذاران نماید هنوز دور از ذهن است. مخالفت های صریح و آشکاری از سوی بسیاری از شخصیت های سیاسی و نمایندگان پارلمان با قدرت فراقانونی احزاب یا همان دولت در سایە دو حزب سیاسی قدرتمند پارتی در وهلە نخست و اتحادیە میهنی در درجە دوم ابراز میشود و این خود مایە دلگرمی است کە در کنار این دو حزب نیروی سومی هم وجود دارد، نیرویی کە تا کنون از افتادن اقلیم کردستان بە دام استبداد جلوگیری کردە است. حزب دموکرات کردستان عراق برای تثبیت قدرت موروثی و بر سرکار نگە داشتن رهبر مادام العمر کارت قوی ملی گرایی و وعدە تشکیل دولت کردی را در دست دارد. رسیدن بە حاکمیت قانون بدون برگرداندن قدرت بە پارلمان یا نهاد های اجرایی و قانونگذار ناممکن است. تجربە نشان میدهد کە رهبران مادام العمرخاورمیانە بە آسانی قدرت موروثی را واگذار نمی کنند.
در کشورهای خاورمیانە جمع شدن قدرت در دست یک نفر یا رهبر قدرتمند و فرهمند پدیدە خطرناکی است. تفاوتی نمی کند کردستان عراق باشد یا خود عراق یا ایران یا آذربایجان یا ترکمنستان یا مصر یا ترکیە. انتخابات پیش روی ترکیە از آنروی برای نمونە حائز اهمیت است کە می تواند بە نفوذ و تقویت بیشتر اردوغان و مدل پوتین قوی و مدودیف ضعیف بینجامد.
بە گفتە چنگیز چاندار مدودیف ترک بە مراتب کم اهمیت تر از همتای روس خود خواهد بود.
چاندار اضافە می کند کە ورود ه د پ یا حزب دموکراتیک خلق ها بە پارلمان و گذشتن این حزب از حد نصاب دە در صدی می تواند رویای اردوغان را با چالشی جدی مواجە و از تمرکز مطلق قدرت در دست امپراتور عثمانی جلوگیری نماید. در ایران نیازی بە گفتن نیست کە در صورت از بین رفتن نهاد رهبری یا بە قدرت رسیدن یک رهبر کمتر فرهمند و کمتر قدرتمند بعد از مرگ رهبر کنونی امکان بازتر شدن فضای مسدود سیاسی بە مراتب بیشتر خواهد شد.
در مصر محمد مرسی کە بە سوی خلافت مطلق اسلامی چهار نعل بە پیش می تاخت و می رفت تا بە ولی فقیە یا فرعون مصر بدل شود چنان بە نگرانی نیروی رقیب نظامی دامن زد کە از سوی فراعن نظامی کە خود را وارث قدرت مطلق مبارک می دانند بە زیر کشیدە شد تا راە برای ورود السیسی رهبر قدرتمند یا فرعون نظامی باز شود.
با در نظر گرفتن این نکتە کە بهار عربی بر علیە قدرت موروثی خاندان های بن علی در تونس، معمر قذافی در لیبی، بشاراسد در سوریە، صالح در یمن و مبارک در مصر شکل گرفت و بقیە قدرت های موروثی خاورمیانە را از آل سعود گرفتە تا سلاطین و روسای کشورهای امارات و قطر و دبی و بحرین و اردن را بە وحشت انداخت، نیازی به گفتن نیست کە نتیجە سیستم های قدرت خانوادگی و موروثی بە غیر از فساد و استبداد بی حد و حساب چیزی نیست و نبودە است و نخواهد بود.
در بطن این پس زمینە سیاسی است کە بە معضل بزرگ کردستان عراق کە ناممکن بودن بیرون آوردن قدرت مطلق موروثی از دست خاندان بارزانی است باید نگاە کرد. نگاهی کە این خانوادە بە مقولاتی مانند دموکراسی و توسعە سیاسی و اقتصادی دارد از همان نوع نگاە کشورهای حاشیە خلیج فارس مانند دبی است. فساد اقتصادی بی نهایت و خویشاوند سالاری در کنار رانت قدرت کە فوجی از کانال های تلویزیونی و روزنامە نگاران و تحلیلگران خدمتکار را تطمیع و بسیج می کند و در مواقع ضروری نیز از کارت ملی گرایی برای استمرار بخشیدن بە قدرت موروثی استفادە می نماید. رانت نفتی بە این سیستم ها اجازە می دهد کە توانایی مالی لازم برای به استخدام درآوردن کانال ها و شبکە های وسیع تبلیغاتی و همچنین نیروهای سرکوبگر نظامی و اطلاعاتی و امنیتی را داشتە باشند.
نظام های سیاسی موروثی خاورمیانە در پنجاە سال اخیر بدون استثنا بە طرف استقرار و تثبیت سیستم پلیسی و اطلاعاتی قوی حرکت کردەاند. در جوامعی کە کار تفکیک قوا در آنها با مشکل جدی روبرو است و پارلمان و قوە قضاییە و نهاد انتخابات کارکرد واقعی خود را ندارند و حتی نسخه کپی مدل غربی هم نیستند. در چنین فضایی پیام حزب دموکراتیک خلق ها ه د پ بسیار امید بخش است. بی سبب نیست کە باز گرداندن یا بهتر بگوییم تلاش برای تصاحب قدرت بە دست مردم کوچە و خیابان در کانتون های کردستان سوریە اربابان و فئودال ها و سرسپردگان قدرت موروثی را چنین نگران کردە است.
نیروهای ارتجاعی تمام توان خود را برای مقابلە با تفویض قدرت بە مردم کە بە معنای چشم پوشی و یا وانهادن امتیازات و رانت هایشان می باشد بکار خواهند گرفت و اما دشمن یا خصم سلطە موروثی فقط خودمدیریتی دموکراتیک نیست بلکە تمام نهادهای دموکراتیک از پارلمان و احزاب گرفتە تا مطبوعات و نهاد های جامعە مدنی را مدافعان قدرت موروثی دشمن خود می دانند. بە همین دلیل و با توجە بە تمام دلایلی کە بە اختصار بە آنها اشارە شد در شرایط فعلی کردستان عراق تلاش برای استقلال بیشتر پارلمان و دفاع از آزادی بیان و انتقاد از لوازم مبارزە با قبضە قدرت توسط سلطە موروثی است.
مطالب مرتبط:
کلمات کلیدی:
چند لحظه منتظر بمانید...
بازنشر مطالب پایگاه خبری و تحلیلی روژ تنها با ذکر منبع مجاز است