موضوع روز:

نویسنده میهمان

تقابل استراتژیک اتحاد اوراسیا و جامعه آتلانتیک

Monday, November 30, 2015




( بازخوانی تحرکات روسیه بر اساس نظریه قلب زمین مکیندر)

شاهو حسینی

مقدمه:

نظریه قلب زمین مکیندر از جمله نظریه‌هایی است که بر تاثیر عوامل محیطی و ژئوپلتیک بر سیاست خارجی و تصمیم‌گیرهای مهم در این حوزه تاکید دارد. از نظر مکیندر اوراسیا منطقه محوری سیاست بین‌الملل است شامل جغرافیای وسیعی که توسط کشتیها و حتی بخش بزرگی از آن توسط نیروی زمینی هم قابل دسترسی نیست. این نظریه به درستی پێش بنین کرد که سیاست بین‌الملل در نیمه اول قرن گذشته دربرگیرنده مبارزه میان روسیه و آلمان بود برای کنترل نواحی وسیعی از اوراسیا، حتی ردپای نظرات مکیندر امروزه هم در سیاست‌ گذاری های کلان سیاست خارجی آمریکا به صراحت قابل مشاهده است، اول اینکه آمریکا کوشیده تا همواره روابط خود با چین را مستحکم نماید تا از اتحاد دو ابرقدرت بزرگ اوراسیا یعنی چین و روسیه جلوگیری نماید، دوم اینکه جهت جلوگیری از تسلط و هژمون شدن روسیه، بر جغرافیای پیرامونی اوراسیا، آمریکا در خاورمیانه همواره تلاش کرده تا نفوذ خود را گسترش دهد، به طوریکه آمریکا ضمن تقویت اسرائیل در جهت خنثی سازی اقدامات ایران، به تقویت کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نیز پرداخته است. و سوم اینکه در بخش اروپای شرقی "اوراسیا" با تلاش ها و سیاست‌گذاری های کلان ناتو را به مجاورت مرزهای روسیه رسانده، که از جمله تبعات این اقدامات واکنش نظامی و تند روسیه به صورت رویارویی نظامی با گرجستان و اوکراین بود.

تحرکات روسیه در اوراسیا

در کنار تحرکات آمریکا و کشورهای اروپای غربی در قالب جامعه آتلانتیک برای پیشگیری از هژمون شدن روسیه در اوراسیا، اما روسیه به خوبی از اهمیت استراتژیک این منطقه به عنوان عامل بازدارنده برای پیشگیری از سقوط این کشور هم در جریان حمله ناپلئون و هم در جریان جنگ جهانی دوم آگاه بوده است. بنابراین این کشور همواره تلاش کرده تا هژمونی خود را تحکیم و توسعه دهد. هژمونی‌ای که محصول جنگ جهانی دوم بود، درواقع با پایان این جنگ اتحاد جماهیر شوروی به عنوان بزرگترین قدرت زمینی در جهان‌ و دارنده بهترین موقعیت استراتژیک دفاعی با تسلط بر بخش عظیمی از ژئوپلتیک اوراسیا سربرآورد. اما با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بخش زیادی از حوزه نفوذ این ابرقدرت در اوراسیا دست خوش تغییر شده و از دست رفت؛ مسال ای که تنها به معنی شکل‌گیری زمینه مساعد جهت بی‌ثباتی روسیه و هژمون شدن و استیلای بیشتر جامعه آتلانتیک بر اوراسیا و به تبع آن بر جهان بود.

اما روسیه از یک طرف با نزدیک شدن به ایران و استفاد از نیروی نظامی در بحران گرجستان و اوکراین و از سوی دیگر ایجاد پیمان های سیاسی - امنیتی با بسیاری ازجمهوری های به استقلال رسیده به تقابل با سیاست تهاجمی پیمان آتلانتیک شمالی ناتو در حوزه نفوذ خود پرداخت. همچنین با حضور نظامی در سوریه و جلوگیری از سقوط بشار اسد در کنار تقابل های مستقیم و غیرمستقیم با ترکیه - که به نظر می‌رسد از طرف همپیمانان خود در جامعه آتلانتیک تحریک و پشتیبانی شده باشد- در صدد حفظ نفوذ در خاورمیانه و در نتیجه کاستن از فشارها و هژمونی غرب در اوراسیا می‌باشد. رویه‌ای که در صورت تداوم و کسب نتیجه مطلوب توسط روسیه می‌تواند به بقا و تداوم حضور روسیه در باشگاه قدرت های بزرگ کمک فراوان نماید و تلاش های کشورهای عضو ناتو را برای ایجاد بی ‌ثباتی در روسیه و در نتیجه از میدان بدر کردن روسیه خنثی نماید. با ذکر این نکته که هرگونه لطمه‌ ای به روسیه، صدمات و تبعات آن شامل ایران، سوریه و دیگر همپیمانانش نیز خواهد شد.


Telegram Icon

به تلگرام پایگاه خبری و تحلیلی روژ بپیوندید

مطالب مرتبط:

کلمات کلیدی:


بازنشر مطالب پایگاه خبری و تحلیلی روژ تنها با ذکر منبع مجاز است

تحلیل خبر

analis picture

قاتلانی بی خبر از مقتول؛ روایت قتل امید حسنی

آسمان شهر ابری است و از شب گذشته باران امان نمی دهد. شهر همچون تمام روزهای انقلاب "ژن، ژیان، آزادی" ملتهب است وآبستن حوادث تلخ و شیرین. مردم هنوز عزادار زانیار الله مرادی و عیسی بیگلری هستند؛ دو جوانی که شامگاه ۲۳ آبان و در جریان اعتراضات مسالمت آمیز در عباس آباد به قتل رسیده بودند. سومین روز مراسم جان باختن این دو جوان مصادف شده با چهلم شهدای ۱۶ مهر.

یکشنبه ۲۸اسفند۱۴۰۱/ ۱۴:۵۵


خبر


مصاحبه

Interview Picture

هیچکس نباید از انتقاد من برای تضعیف HDP استفاده کند. من عضو HDP هستم و خواهم ماند. من می خواهم همه این را به خوبی بدانند

پنجشنبه ۱۱خرداد۱۴۰۲/ ۱۷:۵۶