پ ک ک به کدام سو می رود؟

ازگی باشاران/ روزنامه ملیت
ترجمه از ترکی: شیرکو امید
از کُردی: عمار گلی

قدر مسلم، آنچه در خاورمیانه آغاز به حرکت کرده، قطار کُرد است؛ قطاری که پ ک ک می خواهد به مثابه لوکوموتیو آن از سوی جهان مورد قبول قرار گیرد.

از زمانی که کُردهای سوریه کنترل شمال آن کشور را به دست گرفته اند و پرچم پ ی د همچون سندی بر آن در سریکانی به اهتزاز در آمده، هر فرد دوراندیشی در تلاش است تا به دولت ترکیه ثابت کند "آن اشتباه کمیک را که به هنگام تاسیس حکومت کُردی در شمال عراق مرتکب شد، تکرار نکند! کُردها این حق را دارند که در وهله اول از خود محافظت کنند و بر روی خاکشان که تقسیم شده و چندین سال است تحت ستم قرار می گیرند بخواهند کیانی داشته باشند! حمایت از کردهای سوریه، در راستای منافع ترکیه است!

***
سخنانی مشابه این، بسیار به زبان می آید تا بلکه از یک تراژدی تاریخی به دلیل اصرار و تنگ نظری ترکیه، جلوگیری شود. تا همزمان با پوست اندازی خاورمیانه، کردها نیز همچون بازیگری مهم به چشم آیند. یعنی قبول کردن کرد و شاید سختتراز آن نیز، قبول کردن پ ک ک.

حزب عدالت و توسعه آخرین مرحله صلح را نه به این دلیل که عادل ترین و دموکرات ترین حزب جهان است، بلکه از آن روی که رویدادهای خاورمیانه به گونه ای است که تاثیری دوچندان بر سیاست داخلی اش گذاشته است و پ ک ک نیز نه به دلیل اعتمادی که به حزب عدالت و توسعه دارد و آنا به این باور رسید که مطالبات جنبش سیاسی کرد که ده ها سال است بر زبان می آورد، محقق خواهد شد، به این مرحله رضایت داد. البته در [زندان] امرالی اوجالان و هیاتی از دولت بر سر یک سری اقدامات لازم و ضروری به توافق رسیدند، اما از [حل] سد انتخابات تا آموزش به زبان مادری، از حکومتی غیر مرکزی تا حقوق اولیه و اساسی، هیچ دورنمای روشنی دیده نمی شود.

پس بنابراین، عقب نشینی نیروهای پ ک ک از خاک ترکیه، اعلام پایان دوران مبارزه مسلحانه از سوی اوجالان و زمین گذاشتن سلاحها در قندیل برای همیشه، تصمیمات راهبردی درستی هستند. هم شاخه سیاسی و هم شاخه نظامی بر این اعتقاد هستند که این جنبش به چنان رشدی رسیده و مهمتر اینکه شخصیتی سیاسی که اسلحه را به کناری نهاده تاثیر بیشتری خواهد داشت.

پ ک ک به کجا می رود؟ در حقیقت، هم برای هیچ جا و هم به جایی بسیار وسیعتر. ترکیه مکان قیام پ ک ک می باشد، اما دیگر اهمیتش از ایران، عراق و سوریه بیشتر نیست. از نظر احساسی بله، ولی از نظر استراتژیک خیر. زیرا چیزی که در خاورمیانه شروع به حرکت کرده، قطار کُرد است و پ ک ک می خواهد به مثابه لوکوموتیو آن از سوی جهان مورد قبول قرار گیرد. عقب نشینی از ترکیه و اعلام پایان دوران مبارزه مسلحانه از سوی رهبرش، تا حدودی به این دلیل است.

***
آن بخش از مصاحبه احمد تُرک، رهبر مشترک کنگره جامعه دموکراتیک و نماینده ماردین در پارلمان که روز دوشنبه منتشر نکرده و برای امروز نگه داشته بودم، در حقیقت اشاره ای به این موضوع است. ببینید وی در خصوص اهمیت کُردهای سوریه برای جنبش کُردها در ترکیه و در حقیقت در خصوص پ ک ک چه می گوید: "طی چندین سال از سوریه بیش از 10 هزار نفر به صفوف پ ک ک پیوستند. از مجموع کل تلفات پ ک ک هم چهار تا پنج هزار نفر آنان شهروند سوریه بوده اند. پ ک ک بیست سال در سوریه حضور داشت. اگر کل این ها را در نظر بگیریم، می توانید تاثیر مثبت پ ک ک را بر کردهای سوریه پیش بینی کنید. آقای اوجالان هم می گوید ما مدیون مردم سوریه هستیم، چون کمک فراوانی به ما کردند. این به معنی ارتباطی ارگانیک با پ ک ک و پ ی د است. پ ک ک در چهار بخش [کردستان] تاثیری قوی دارد. اگه به عراق نیز بنگرید حمایتهای زیادی دیده می شود. در ایران نیز، سازمانی چون پژاک میان کُردهای ایران به خاطر پ ک ک هواداران زیادی دارد. فکر کنم دیگر لازم نباشد در خصوص تاثیراتش بر روی کُردهای ترکیه بحثی بکنیم. لازم است از زوایای گوناگون به پ ک ک نگریسته شود، آنها متعلق به یک بخش نیستند، در حقیقت سازمانی برای هر چهار بخش [کُردستان] می باشند. هم از نظر حضور و هم از نظر فعالیت"...

***

اگر همچون که گفته می شود کُرد هراسی به گونه ای آسیب شناسانه بزرگنمایی نشود، لازم است که دولت ترکیه این بار برخلاف جهت رود شنا نکند. بدون اینکه عقب بیافتد، به گونه ای عادلانه و در عین حال زیرکانه، در خاورمیانه به حامی کُردها تبدیل شود نه دشمنشان. همچنین مذاکرات صلح را به گونه ای مدیریت کند که این پ ک ک جدید را ببیند.