کردها در اجلاس گروه ۲۰

اجلاس G۲۰ با ترافیک شدید دیپلوماتیک ترکیه در چین آغاز شد. پوتین، خانم مرکل و اوباما مخاطبان دیپلوماتیک اردوغان بودند. اردوغان در دیدار با پوتین، از کارت خرید انرژی و مسیر انتقال آن به اروپا و واگذاری پیمانکاری ایجاد تاسیسات هسته ای به روسیه استفاده کرد. البته روسیه با آزادسازی سفرهای چارتری بعد از سفر اردوغان به روسیه چراغ سبز خود را برای چنگ انداختن هر چه بیشتر بر بازار پردرآمد و کم هزینه ترکیه نشان داده بود. چراغ سبزی که نتیجه تغییر ۱۸۰  درجه ای سیاست اردوغان در قبال سوریه است. اردوغان از لحاظ سیاسی چنان تحت فشار است که سیاست دفاع از سنی های سوریه و یا به گفته خود او" دفاع از مظلومیت در مقابل اسد قاتل" را کنار گذاشته است. سیاستی که جهت تحریک احساسات مذهبی مردم و طرفداران حزبش در  ترکیه مصرف داخلی دارد. اردوغان  قبلا نشست کلیچداراغلو با اسد را دیدار با قاتل و سفر دمیرتاش به روسیه را خیانت به کشور قلمداد کرده بود. سیاست رئال و شکست استراتژیک ترکیه در سوریه دارد به مرزهای ایدئولوژیک  حزب عدالت و توسعه فشار میآورد، فشاری که ممکن است هزینه های سنگینی در داخل ترکیه و در آینده ای نزدیک برای این حزب داشته باشد. 

اما در دیدار با خانم مرکل اردوغان کارت قویتری را جهت کشاندن او به میز مذاکره با خود داشت. او از کارت کنترل و یا عدم کنترل پناهجویان از سوی ترکیه جهت ورود به اروپا استفاده کرد. امری که شماری از مسئولان دولتی آلمان آن را همکاری دولت ترکیه با قاچاقچیان انسان می نامند. البته کفه ترازوی اردوغان با این کارت چندان سنگین بود که یک هفته قبل از این اجلاس خانم مرکل را به زانو درآورد. دولت آلمان تصویب قطعنامه نسل کشی ارامنه توسط عثمانی ها از سوی مجلس آلمان را از لحاظ قانونی برای دولت الزام آور ندانست. اشتفن زایبرت سخنگوی دولت آلمان پیش از اجلاس گفته بود؛ "تشخیص نسل کشی بر عهده دادگاه ها و نه مجلس است". در پی این اظهارات دولت ترکیه قرار است به نمایندگان پارلمان آلمان اجازه دهد که از نیروهای آلمانی موجود در پایگاه اینجرلیک بازدید کنند، کاری که قبلا از آن جلوگیری کرده بود. 

اما از همه مهمتر دیدار ۴۵  دقیقه ای هیئت دیپلوماسی ترکیه به رهبری اردوغان با هیئت آمریکایی به رهبری اوباما بود. دیداری که اردوغان شدیدا مشتاق آن بود و اوباما  بارها از آن طفره رفته بود. کودتا در ترکیه، جنگ در سوریه، فتح الله گولن و از همه مهمتر حزب اتحاد دمکراتیک(PYD) و کُردهای سوریه موضوع این مذاکرات بودند. در حالی که اوباما بار دیگر بر اتحاد نیرومند آمریکا با ترکیه بر ضد داعش تاکید کرد اردوغان بار دیگر از لفظ " تروریست" برای کُردهای سوریه استفاده نمود. امری که از دید اوباما نظر شخصی اردوغان به حساب آمد. زیرا اوباما هیچ گونه اظهار نظر رسمی حتی جهت خوشنودی ترکیه و جلوگیری از نزدیکتر شدن بیشتر آن به روسیه انجام نداد. اردوغان خود نیز به اتحاد کُردها و آمریکا در سوریه واقف است، به همین دلیل نیز به جای آنکه از اوباما بخواهد دست از پشتیبانی کُردها بردارد از او تمنا کرد که نگذارد یک "کوریدور تروریستی" در همسایگی کشور ایجاد شود. منظور اردوغان از این کوریدور، اتصال مناطق کُردنشین شرق فرات به مناطق کُردنشین غرب فرات بود. موضع اردوغان در این مذاکره آنچنان ضعیف بود که از واژه "امید جستن" جهت توقف این امر توسط نیروهای ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا استفاده نمود. اوباما به خوبی همپیمانی آمریکا با ترکیه در سوریه را تنها در  مورد داعش به اردوغان گوشزد کرد. اردوغان این مسئله را بخوبی میداند اما این را نیز قبول کرده است کە کُردهای سوریه نیز از همپیمانان اصلی آمریکا در سوریه اند. به همین دلیل نیز اصلا راجع به موقعیت کُردها در شرق فرات سخنی به زبان نیآورد. هر چند اوباما نیز در این مورد سخنی بر زبان نراند اما هر دوی آنها میدانستند که این مبارزین کُرد و موشک های ضد تانک آمریکایی بودند که تانکهای ترکیه را در جرابلوس به آتش کشیدند.  

دیدار اردوغان با اوباما جهت دریافت نظر هیئت ترکیه قبل از دیدار پوتین و اوباما انجام شد. دیداری که به نظر میرسد آینده سوریه  را رقم خواهد زد. بدون شک هر دو آنها به نقش کُردها در آینده سیاسی سوریه واقفند. کُردها و متفقانشان در شمال سوریه بعد از دولت مرکزی سازمان یافته ترین نیروی سیاسی و نظامی سوریه هستند. انسجام سیاسی و نظامی "فدرالیسم دموکراتیک روژآوا- شمال سوریه" شاید نماینده ای در این اجلاس ندارد اما سنگینی کفه ترازویش شدیدا به سنگینی کفه سیاسی ترکیه فشار وارد کرده است. اگر پوتین و اوباما در ایجاد این کوریدور چه در حال حاضر و چه در آینده متفق النظر باشند، بدون شک ترکیه بازی را بسیار بدتر از عثمانی در جنگ جهانی اول باخته است.