چرا کردها و نیروهای ائتلاف باید "باب" را فتح کنند؟

مدت زمان زیادی از فتح منبج نمیگذرد. شهری که در غرب فرات قرار دارد. جایی که ترکیه آن را خط قرمز خود میداند. ترکیه از ایجاد یک کوریدور تحت حاکمیت نیروهای سوریه دمکراتیک میترسد. کوریدوری که شرق و غرب فرات را به موازات تقریبا هشتاد کیلومتری مرز ترکیه به هم وصل میکند. اما آیا باید فتح منبج را تنها به عنوان بخشی از عملیات مشترک نظامی نیروهای سوریه دمکراتیک و آمریکا بر ضد داعش قلمداد کرد و یا ماجرا چیز دیگری است؟ چرا ترکیه تا این حد از پیشروی در غرب فرات میترسد؟

شهر "باب" تقریبا پنجاه کیلومتر با منبج و پنجاه کیلومتر با حلب فاصله دارد. حلب شهری که مبدل به مرکز زور آزمایی اسد و مخالفانش در جبهه سنی شده است. جایی که روسیه دارد برای تثبیت قدرت علویهای همپیمانش تمام نیروی خود را بکار میبرد. حتی جهت رسیدن به این هدف ترکیه را نیز وارد بازی کرده است. شهر باب در واقع دروازه حلب برای آمریکا است. اگر روسیه و اسد در حلب پیروز شوند آمریکا نصف بازی را درسوریه باخته است. اما نیروهای ارتش آزاد نیز نمیتوانند جایگزینی خوبی برای تامین منافع آمریکا باشند. آنها در سوریه بعد از داعش، چندان قابل اعتماد نیستند. آمریکا باید بتواند القاعده را در سوریه آینده کنترل کند. از سوی دیگر ترکیه دارد به منافع آمریکا در منطقه فشار می آورد. آمریکا نمیخواهد در آینده به ترکیه باج بدهد. فتح باب مرحله دوم از پروسه ای است که با فتح منبج آغاز شد. میتوان آنرا یک "کوریدور کردی" نامید. اما در واقع این کوریدور فراتر از آنچه که تصور میشود برای غرب نیز حیاتی است. ایجاد این کوریدور از لحاظ نظامی میتواند ورق را در حلب به نفع نیروهای ائتلاف برگرداند. کردها نیز میتوانند مناطق کرد نشین شمال حلب را از محاصره خارج کنند. اگر کردها نتوانند این کوریدور را ایجاد کنند در صورت پیروزی نیروهای اسد و یا نیروهای ارتش آزاد، مناطق کردنشین غرب فرات شدیدا مورد حمله قرار خواهند گرفت. مناطقی که از سوی شمال در محاصره ترکیه قرار دارند.

اما فراتر از اهمیت نظامی، اهمیت استراتژیک این کوریدور در چیست؟ در سوریه آینده اگر غرب دارای یک متفق استراتژیک در شمال سوریه باشد، منطقه ای نزدیک به هزار کیلومتر طول را جهت انتقال انرژی از قلب خاورمیانه به دریای مدیترانه در اختیار خواهد داشت. مسیری کم هزینه که به راحتی هم تنگه هرمز و هم ترکیه را دور خواهد زد. تنگه هرمز کارت فشار ایران به غرب جهت انتقال انرژی است. در حال حاضر عربستان با احداث میسری جدید جهت انتقال نفت در جنوب تنگه هرمز دارد از این فشار میکاهد. اما ترکیه همچنان قسمت عظیمی از شیرهای انتقال گاز به اروپا را کنترل میکند. اگر غرب دیدی استراتژیک نسبت به ایجاد این کوریدور داشته باشد انتقال انرژی و بویژه گاز، هم از ایران و عراق و هم از کشورهای دیگر حوزه خلیج فارس کم هزینه تر خواهد بود. البته ایجاد ثبات در شمال عراق و شمال سوریه خشت زیربنای این استراتژی است. استراتژیی که میتوان آن را استراتژی بعد از داعش نامید. به همین دلیل ایجاد این کوریدور هم از لحاظ نظامی و هم از لحاظ سیاسی و اقتصادی امری است که منافع کردها را با غرب و بسیاری از کشورهای دیگر منطقه پیوند خواهد داد. بنابر این ترس اردوغان تنها از ایجاد یک مدیریت کردی جهت تاثیر گذاری بر کردهای ترکیه، در شمال سوریه نیست. اردوغان از کوریدوری میترسد که میتواند ترکیه را از یک کشور کلیدی در خاورمیانه جهت انتقال انرژی، به کشوری دور افتاده در آسیای دور مبدل کند.